Danıştay 12. Daire, Esas No: 2018/6721, Karar No: 2021/652

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, davalı idare tarafından aleyhe olan kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniğinde eğitim ve idari sorumlusu olarak görev yapan davacı tarafından, Perinatoloji alanında uzman unvanını aldığı 25/01/2011 tarihinden itibaren döner sermaye ek ödemesinin yan dal kadro unvan katsayısı üzerinden yapılması gerektiği halde, kadın hastalıkları ve doğum uzmanı kadro unvan katsayısı üzerinden yapıldığından bahisle, anılan tarihten itibaren eksik yapılan ek ödemelerinin tazmini talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Sağlık Bakanlığının …. tarih ve … sayılı işlemi ile … Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesinin … tarih ve … sayılı işleminin iptali ile yoksun kaldığı parasal haklarının ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince, ilgili mevzuat uyarınca, yan dal uzmanlarına tanınan ek ödeme artışından yararlanabilmek için yan dal uzmanlığının kazanılmış ve bu görevin yapılıyor olmasının yeterli olduğu, ayrıca bu kadroya atanma şartının aranmadığı, bu durumda, Perinatoloji yan dal uzmanlığını kazanan ve bu görevi icra eden davacının ek ödeme hesabında, yan dal eğitim sorumlusu için öngörülen katsayıdan yararlandırılması gerekirken eğitim sorumlusu için öngörülen katsayı uygulanmak suretiyle ek ödemeden eksik olarak yararlandırılmasına ilişkin dava konusu işlemlerde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlemlerin iptaline, tazminat talebinin ise; davacının başvuru tarihinden geriye dönük 60 gün, dava tarihinden geriye dönük 120 gün içerisinde kalan uygulamalardan faydalanmasının mümkün olduğu, dava konusu uyuşmazlıkta, davacının başvuru tarihi olan 27/08/2013 tarihinden geriye doğru 60 gün, dava tarihi olan 19/11/2013 tarihinden geriye doğru 120 gün içerisinde kalan 23/07/2013 tarihinden önceki uygulamalara yönelik olarak dava açma süresi geçirildiğinden, bu sürelere yönelik talebin süre aşımı nedeniyle incelenmesine yasal olanak bulunmadığı, 23/07/2013 tarihinden sonra ise, davacının yan dal eğitim sorumlusu için öngörülen katsayıdan yararlandırılması gerekirken eğitim sorumlusu için öngörülen katsayı uygulanmak suretiyle eksik yapılan ek ödeme tutarlarının davalı idarece tazmini gerektiğinden, 23/07/2013 tarihinden önceki uygulamalara yönelik olarak 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 15/1-b maddesi uyarınca süre aşımı nedeniyle reddine, 23/07/2013 tarihinden sonraki kısmının kabulüne, idarece eksik ödenen ek ödemelerin dava tarihi olan 19/11/2013 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davalı idarece davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, yan dal ihtisasını tamamlamış olmakla birlikte kadrosu ana dal branşında olan tabiplerin, yan dala ait tabip muayene ve girişimsel işlemleri yapıyor olsalar dahi kadro unvan katsayılarının arttırılmasının mümkün olmadığı, öte yandan, 209 sayılı Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları ile Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanun’un 5. maddesi uyarınca, ödemenin oranı ile esas ve usulleri; personelin unvanı, görevi, çalışma şartları ve süresi, hizmete katkısı, performansı, tetkik, eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ile muayene, ameliyat, anestezi, girişimsel işlemler ve özellik arz eden riskli birimlerde çalışma gibi unsurlar da esas alınarak belirlendiği, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, ayrıca savunma süresinde verilmediğinden bahisle, vekâlet ücretine hükmedilmediği, bu sebeplerle İdare Mahkemesi kararının aleyhlerine ilişkin kısmı ve vekâlet ücretine hükmedilmemesi yönünden bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının, dava konusu işlemlerin iptali ile tazminat isteminin kısmen kabulüne ilişkin hüküm fıkrasının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, 694 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 203. maddesi uyarınca, Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu yerine Sağlık Bakanlığı hasım mevkiine alınarak, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
… Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniğinde eğitim ve idari sorumlusu olarak görev yapan davacı tarafından, Perinatoloji alanında uzman unvanını aldığı 25/01/2011 tarihinden itibaren döner sermaye ek ödemesinin yan dal kadro unvan katsayısı üzerinden yapılması gerektiği halde, kadın hastalıkları ve doğum uzmanı kadro unvan katsayısı üzerinden yapıldığından bahisle, anılan tarihten itibaren eksik yapılan ek ödemelerinin tazmini talebiyle 27/08/2013 tarihinde başvuruda bulunulmuştur.
Davalı idarenin …. tarih ve … sayılı işlemi ile yan dal ihtisasını tamamlamış olmakla birlikte kadrosu ana dal branşında olan tabiplerin, yan dala ait tabip muayene ve girişimsel işlemleri yapıyor olsalar dahi kadro unvan katsayılarının arttırılmasının, kadrolarının yan dal şef, şef yardımcısı veya uzmanı olmadığı için mümkün olmadığı, davacının yan dal kadrosuna atanması halinde kadro unvan katsayısının arttırımlı olarak uygulanacağı, … Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesinin … tarih ve … sayılı yazısında ise, yan dal uzmanları için öngörülen katsayılar ile ödemeleri hakkında sorulan görüş yazısına cevap verilmediği, ayrıca yargı kararlarının sadece tarafları bağlayacağı belirtilmek suretiyle, davacının talebi reddedilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
209 sayılı Sağlık Bakanlığına bağlı Sağlık Kurumları ile Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanun’un 5. maddesinde, ”… döner sermaye gelirlerinden, döner sermayeli sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan memurlar ve sözleşmeli personel ile açıktan vekil olarak atananlara mesai içi veya mesai dışı ayrımı yapılmaksızın ek ödeme yapılabilir. Sağlık kurum ve kuruluşlarında Bakanlıkça belirlenen hizmet sunum şartları ve kriterleri de dikkate alınmak suretiyle, bu ödemenin oranı ile esas ve usûlleri; personelin unvanı, görevi, çalışma şartları ve süresi, hizmete katkısı, performansı, tetkik, eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ile muayene, ameliyat, anestezi, girişimsel işlemler ve özellik arz eden riskli bölümlerde çalışma gibi unsurlar esas alınarak Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Bakanlık merkez teşkilatı ile Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (laboratuvarlar hariç) ve Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumunun merkez teşkilatında görev yapanlar dışındaki personele, döner sermaye gelirlerinden bir ayda yapılacak ek ödemenin tutarı, ilgili personelin bir ayda alacağı aylık (ek gösterge dahil), yan ödeme ve her türlü tazminat (makam, temsil ve görev tazminatı ile yabancı dil tazminatı hariç) toplamının; eğitim görevlisi ile uzman tabip kadrosuna atanan profesör ve doçentlerde yüzde 800’ünü, uzman tabip ve tıpta uzmanlık mevzuatında belirtilen dallarda bu mevzuat hükümlerine göre uzman olanlar ile uzman diş tabiplerinde yüzde 700’ünü, pratisyen tabip ve diş tabiplerinde yüzde 500’ünü, idari sağlık müdür yardımcısı, idari halk sağlığı müdür yardımcısı, hastane müdürü ve eczacılarda yüzde 250’sini, başhemşirelerde yüzde 200’ünü, diğer personelde ise yüzde 150’sini geçemez. İşin ve hizmetin özelliği dikkate alınarak yoğun bakım, doğumhane, yeni doğan, süt çocuğu, yanık, diyaliz, ameliyathane, enfeksiyon, özel bakım gerektiren ruh sağlığı, organ ve doku nakli, acil servis ve benzeri sağlık hizmetlerinde çalışan personel için yüzde 150 oranı, yüzde 200 olarak uygulanır. Nöbet hizmetleri hariç olmak üzere mesai saatleri dışında gelir getirici çalışmalarından doğan katkılarına karşılık olarak tabip, diş tabibi ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlara bu fıkradaki oranların yüzde 30’unu, diğer personele yüzde 20’sini geçmeyecek şekilde ayrıca ek ödeme yapılır. Sözleşmeli olarak istihdam edilen personele yapılacak ek ödemenin tutarı ise, aynı birimde aynı unvanlı kadroda çalışan ve hizmet yılı aynı olan emsali personel esas alınarak belirlenir ve bunlara yapılacak ek ödeme hiçbir şekilde emsaline yapılabilecek ek ödeme üst sınırını geçemez.” kuralına yer verilmiştir.
Anılan Kanun’a dayanılarak çıkarılan ve 12/05/2006 tarih ve 26166 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Görevli Personele Döner Sermaye Gelirlerinden Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmeliğin “Amaç” başlıklı 1. maddesinde, ”Bu Yönetmeliğin amacı, Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarında, Bakanlıkça belirlenen hizmet sunum şartları ve kriterleri dikkate alınmak suretiyle, personelin unvanı, görevi, çalışma şartları ve süresi, hizmete katkısı, performansı, (Değişik ibare:RG-30/07/2010-27657) eğitim, öğretim, inceleme ve araştırma faaliyetleri ile yapılan muayene, ameliyat, anestezi, girişimsel işlemler ve özellik arz eden riskli bölümlerde çalışma gibi unsurlar esas alınarak, döner sermayeden yapılacak ek ödemenin oran, usul ve esaslarını belirlemek, sağlık hizmetlerini iyileştirmek, kaliteli ve verimli hizmet sunumunu teşvik etmektir.”, “Tanımlar” başlıklı 4. maddesinin birinci fıkrasının (u) bendinde, ”Hizmet alanı-kadro unvan katsayısı: Eğitim ve araştırma hastanelerinde çalışan personel için Ek-2’de, … belirlenen katsayıyı”, (z) bendinin (çç) alt bendinde, “Tavan ek ödeme tutarı: Personelin bir ayda alacağı aylık (ek gösterge dahil), yan ödeme ve her türlü tazminat (makam, temsil ve görev tazminatı ile yabancı dil tazminatı hariç) toplamının, mesai içi ve mesai dışı ayrı olmak üzere bu Yönetmeliğin EK–1 inde yer alan katsayı ile çarpımı sonucu bulunan tutarı… ifade eder”, “Ek ödeme matrahı” başlıklı 20. maddesinde de, “Kurum ve kuruluşlarda görevli her bir personelin ek ödeme matrahının tespitinde, o personelin bir ayda alacağı aylık (ek gösterge dâhil), yan ödeme ve her türlü tazminat (makam, temsil ve görev tazminatı ile yabancı dil tazminatı hariç) tutarının toplamı esas alınır.” düzenlemelerine yer verilmiştir. Anılan Yönetmeliğin ekinde yer alan, Ek-1 sayılı Cetvelde Tavan Ek Ödeme Tutarına Esas Katsayılar, Ek-2 sayılı Cetvelde de, Eğitim ve Araştırma Hastaneleri Kadro-Unvan Katsayıları belirlenmiş olup, ilgili Yönetmeliğin “Temel Esaslar” başlıklı 5. maddesinin birinci fıkrasının (z) bendinin (şş) alt bendinde, “Eğitim ve araştırma hastanelerinde görev yapan yan dal klinik şefi, yan dal klinik şef yardımcısının kadro unvan katsayısı % 15; yan dal başasistanı ve yan dal uzmanının kadro unvan katsayısı % 25; Devlet hastanelerinde görevli yan dal uzmanının kadro unvan katsayısı % 20 oranında arttırılır.” kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda metinlerine yer verilen mevzuatın değerlendirilmesinden, döner sermaye ek ödemesinin hesaplanmasında ilgili personelin bulunduğu kadroda bir ayda alacağı aylık (ek gösterge dahil), yan ödeme ve her türlü tazminat (makam, temsil ve görev tazminatı ile yabancı dil tazminatı hariç) toplamının esas alındığı, bu itibarla, Yönetmelik ekinde yer alan Cetvellerde belirlenen tavan ek ödeme katsayısı ve kadro unvan katsayısının belirlenmesinde personelin işgal ettiği kadronun belirleyici unsur olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.
Personelin, kadro unvan katsayılarının belirlenmesinde, bulunduğu kadro esas alındığına göre, anılan katsayının yan dal uzmanları için artırımlı olarak uygulanması noktasında da uzman tabibin yan dal uzmanlık alanına ait bir kadroda görev yapması gerektiği açıktır.
Bu durumda, 209 sayılı Kanun ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılan Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Görevli Personele Döner Sermaye Gelirlerinden Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmelik uyarınca personelin kadro unvan katsayılarının belirlenmesinde bulunduğu kadro esas alındığından, yan dal uzmanlık alanına ait bir kadroda görev yapmayan davacıya kadro unvan katsayısının arttırım yapılmaksızın uygulanmasına ilişkin işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığından, aksi yöndeki İdare Mahkemesi kararının dava konusu işlemlerin iptaline, 23/07/2013 tarihinden sonraki tazminat talebinin kabulüne, idarece eksik ödenen ek ödemelerin dava tarihi olan 19/11/2013 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davalı idarece davacıya ödenmesine ilişkin kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan davalı idare tarafından vekâlet ücreti yönünden kararın bozulması istenilmiş ise de, dava dilekçesinin 18/12/2013 tarihinde tebliğine rağmen 29/01/2014 tarihinde savunmasını dosya kapsamına sunan davalı idarenin, süresinde savunma verilmemesi nedeniyle vekâlet ücretine hak kazanamayacağı açıktır.