Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu, Esas No: 2020/1151, Karar No: 2021/327

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
(Mülga … Kurumu)

VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

DİĞER DAVALI : … Belediye Başkanlığı

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Gıda Tekstil İnş. Mak. San. Tic. Şti.

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onüçüncü Dairesinin 20/11/2019 tarih ve E:2013/2850, K:2019/3763 sayılı kararının yargılama giderleri ve vekalet ücretine ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından “Nargilelik Tütün Mamulü Sunum Uygunluk Belgesi” verilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı Bakırköy Belediye Başkanlığı işlemi ile 19/02/2013 tarih ve 28564 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Nargilelik Tütün Mamulü İçilen İşyerine Ait Alan Alanlara Sunum Uygunluk Belgesi Verilmesi ile Bu Yerlerin İşletilmesinde Uyulması Gerekli Hususlar Hakkındaki Tebliğ’in iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onüçüncü Dairesinin 20/11/2019 tarih ve E:2013/2850, K:2019/3763 sayılı kararıyla;
Davacı şirket tarafından 30/07/2013 tarihli dilekçe ile, “19/02/2013 tarihli ve 28564 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Nargilelik Tütün Mamulü İçilen İşyerine Ait Alan / Alanlara Sunum Uygunluk Belgesi Verilmesi ile Bu Yerlerin İşletilmesinde Uyulması Gerekli Hususlar Hakkındaki Tebliğ” uyarınca, “Nargilelik Tütün Mamulü Sunum Uygunluk Belgesi” verilmesi istemiyle Bakırköy Belediye Başkanlığına yaptığı başvurunun, anılan Tebliğ uyarınca ve 21/08/2013 tarihli mesafe ölçümü tutanağına istinaden Bakırköy Belediye Başkanlığının … tarih ve … sayılı işlemiyle “iş yerine 200 metre mesafede ilköğretim okulu ve dershane bulunduğundan” bahisle reddedilmesi üzerine davacı şirket tarafından, anılan işlem ile dayanağı Tebliğ’in iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı;
Davacı tarafından, dava dilekçesinde “dava konusu Tebliğ ile, nargilelik tütün mamulü içilen iş yerlerine “Sunum Uygunluk Belgesi” alınması zorunluluğu getirildiği, nargile sunumuna ilişkin uygunluk belgesinin alınması amacıyla Bakırköy Belediye Bakanlığı’na başvurulduğu, başvurularının uyuşmazlık konusu Tebliğ uyarınca iş yerlerine 200 metre mesafede ilköğretim okulu ve dershane bulunduğu ve ruhsata işli açık alan olmadığından bahisle reddedildiği, davaya konu Tebliğ ile getirilen 200 metre mesafede okul bulunması şartının dayanak kanunlarda bulunmadığı” ileri sürülerek 19/02/2013 tarih ve 28564 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Nargilelik Tütün Mamulü İçilen İşyerine Ait Alan/Alanlara Sunum Uygunluk Belgesi Verilmesi ile Bu Yerlerin İşletilmesinde Uyulması Gerekli Hususlar Hakkında Tebliğ”in tümünün iptali istenilmiş ise de, dava dilekçesi içeriği ve öne sürülen hukuka aykırılık sebepleri dikkate alındığında, anılan Tebliğ’in 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendiyle sınırlı inceleme yapılması gerektiği sonucuna ulaşılarak esasın incelenmesine geçildiği;
Diğer yandan, her ne kadar Bakırköy Belediye Başkanlığının davaya konu işleminde Tebliğ’in 4. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendine de değinilmiş ise de, uyuşmazlığın Tebliğ’in (ç) bendi ile bir ilgisinin bulunmadığı anlaşıldığından, anılan kuralın esasının değerlendirilmesine gerek bulunmadığı;
Nargilelik Tütün Mamulü İçilen İşyerine Ait Alan/Alanlara Sunum Uygunluk Belgesi Verilmesi ile Bu Yerlerin İşletilmesinde Uyulması Gerekli Hususlar Hakkındaki Tebliğ’in 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin iptali istemi yönünden;
19/02/2013 tarih ve 28564 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Nargilelik Tütün Mamulü İçilen İşyerine Ait Alan/Alanlara Sunum Uygunluk Belgesi Verilmesi ile Bu Yerlerin İşletilmesinde Uyulması Gerekli Hususlar Hakkında Tebliğ”in 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi, 08/10/2013 tarih ve 28789 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Nargilelik Tütün Mamulü İçilen İşyerine Ait Alan/Alanlara Sunum Uygunluk Belgesi Verilmesi ile Bu Yerlerin İşletilmesinde Uyulması Gerekli Hususlar Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ”in 1. maddesiyle tümüyle değiştirildiğinden, bu kısım yönünden konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine gerek bulunmadığı,
Davacı şirket tarafından “Nargilelik Tütün Mamulü Sunum Uygunluk Belgesi” verilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 21/08/2013 tarih ve 3973 sayıl Bakırköy Belediye Başkanlığı işlemi yönünden;
Uyuşmazlık tarihinde yürürlükte bulunan 4733 sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 2. maddesi, 3. maddesinin birinci fıkrasının (a) , (d) ve (e) bentleri ile 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu’nun 61. maddesinin 2. fıkrası ve 4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanunu’nun 9. maddesinin 2. fıkrasına yer verilerek;
19/02/2013 tarih ve 28564 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Nargilelik Tütün Mamulü İçilen İşyerine Ait Alan/Alanlara Sunum Uygunluk Belgesi Verilmesi ile Bu Yerlerin İşletilmesinde Uyulması Gerekli Hususlar Hakkındaki Tebliğ’in 3. maddesinde, nargilelik tütün mamulü içimi yapılan iş yerine ait alanlar için Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik kapsamında Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumundan “Nargilelik Tütün Mamulü Sunum Uygunluk Belgesi” alınmasının zorunlu olduğu; uyuşmazlık tarihinde yürürlükte bulunan hâliyle 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde ise, nargilelik tütün mamulü içilen iş yerine ait alanın, okul öncesi eğitim kurumları, dershaneler, öğrenci yurtları, özel eğitim ve öğretim kurumları dâhil olmak üzere ilk, orta ve lise öğrenim kurumlarına kapıdan kapıya en az 200 metre mesafede bulunması zorunluluğunun kurala bağlandığı;
Kurumun, tütün, tütün mamulleri ve alkollü içkiler piyasası ile ilgili olarak üst normlara aykırı olmayan sektörel düzenlemeler yapma görev ve yetkisi bulunduğu;
Uyuşmazlığın, işlem tarihindeki Tebliğ’in 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi uyarınca, davacı şirkete ait nargilelik tütün mamulü içilen iş yerine 200 metre mesafede ilköğretim okulu ile dershane bulunmasından kaynaklandığı;
Bir hiyerarşik normlar sistemi olan hukuk düzeninde alt düzeydeki normların, geçerliklerini üst düzeydeki normlardan aldıkları, normlar hiyerarşisinin en üstünde genel hukuk ilkeleri ve Anayasa’nın bulunduğu, kanunların yürürlüğünü Anayasa’dan, yönetmeliklerin yürürlüğünü kanunlardan, tebliğlerin ise yürürlüğünü kanunlardan ve yönetmeliklerden aldığı; dolayısıyla, bir normun, kendisinden daha üst konumda bulunan ve dayanağını oluşturan bir norma aykırı veya bunu değiştirici nitelikte bir kural getirmesinin mümkün olmadığı;
Uyuşmazlık tarihinde yürürlükte bulunan ve dava konusu işlemin dayanağı olarak gösterilen Tebliğ’in 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde yer alan “200 metre” mesafede öğrenim kurumları bulunmaması şartının, üst norm olan Kanunlarda “100 metre” olarak düzenlendiği;
Bu itibarla; Kanun’a aykırı düzenleme getiren Tebliğ’in 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendine dayalı olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmediği gerekçesiyle,
Dava konusu Tebliğ düzenlemesi yönünden karar verilmesine yer olmadığına, Bakırköy Belediye Başkanlığı işleminin ise iptaline ve davacı tarafından yapılan toplam 266,45-TL yargılama gideri ile 2.475,00-TL vekâlet ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idarelerden Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından, dava konusu Tebliğ düzenlemesi yönünden karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmiş olmasına karşın Bakanlıkları aleyhine yargılama giderleri ve vekalet ücretine hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının yargılama giderleri ve vekalet ücretine ilişkin kısmının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan;
“a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması” sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın yargılama giderleri ve vekalet ücretine ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarelerden Tarım ve Orman Bakanlığının temyiz isteminin reddine,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen iptale, kısmen karar verilmesine yer olmadığına ilişkin Danıştay Onüçüncü Dairesinin temyize konu 20/11/2019 tarih ve E:2013/2850, K:2019/3763 sayılı kararının yargılama giderleri ve vekalet ücretine ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. 18/02/2021 tarihinde, oybirliği ile kesin olarak karar verildi.