Danıştay 6. Daire, Esas No: 2019/18040, Karar No: 2021/2576

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- …Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- …Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:.. sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ankara ili, Yenimahalle ilçesi, … mahallesi, … ada, …parsel (eski … ada, …parsel) taşınmazı kapsayan alanda parselasyon yapılmasına ilişkin Yenimahalle Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile bu kararın onaylanmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… kararı ile, dava konusu parselasyonun dayanağı olan 13.09.2012 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerine karşı dava açılmamış ve bu planlar kesinleşmiş ise de, aynı alana ilişkin daha sonra Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı ve … tarihli, … sayılı kararları ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri ile bu plan değişiklikleri doğrultusunda Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan parselasyona karşı açılan davalarda, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı, … tarih ve E:…, K:… sayılı, … tarih ve E:…, K:… sayılı kararları ile dava konusu işlemlerin iptal edildiği, planlama alanı bütünü ile birlikte değerlendirildiğinde, dava konusu parselasyonun hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararında atıfta bulunulan imar planlarının iptali yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı, … tarih ve E:…, K:… sayılı kararları ile parselasyonun iptali yolundaki aynı mahkemenin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yönelik istinaf başvurularının … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı, … tarih ve E:…, K:… sayılı, … tarih ve E:…, K:… sayılı kararlarla reddedildiği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Temyiz edilen Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının usul ve kanuna aykırı olduğundan bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’NUN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Uyuşmazlık konusu eski … ada, … parsel sayılı taşınmaz, önceki 12.10.1995 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım ve 13.06.1996 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarında E:0.10, hmaks:6.50 metre yapılaşma koşullarında kentsel rekreasyon alanı kullanımında kalmakta olup bu planlar doğrultusunda alanda yapılan parselasyon sonucunda toplam 50.200 m2 büyüklüğünde KOP parseli olarak oluşturulmuş, … Büyükşehir Belediye Başkanlığı, … Belediye Başkanlığı ve davacı ile birlikte çok sayıda özel şahıs bu alanda hisselendirilmiştir.
Söz konusu taşınmazın içinde yer aldığı kentsel rekreasyon alanı işlevli … sayılı imar adası ile kuzeyinde yer alan yine kentsel rekreasyon alanı işlevli …sayılı imar adasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile bu doğrultuda Yenimahalle Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilerek, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile söz konusu imar adalarında yer alan özel şahıs hisselerinin kuzeydeki … sayılı imar adasının batı kısmında toplanması amacıyla toplam 9.199 m2 büyüklüğündeki özel şahıs hissesine karşılık gelen kısmın işlevi sosyal-kültürel tesis alanına çevrilmiş, kalan kısmın işlevi kentsel rekreasyon alanı olarak korunmuştur.
Anılan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin, açılan davalar sonucunda ilk olarak … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararı ve … tarihli, E:…, K:… sayılı kararı ile iptallerine karar verilmesi üzerine -(söz konusu imar planlarına karşı açılan davalarda nihai olarak, Danıştay Altıncı Dairesinin bozma kararına uyularak davanın ehliyet yönünden reddi yolunda verilen kararlar kesinleşmiştir)- uyuşmazlık konusu alana ilişkin yeni 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği Yenimahalle Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilerek, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla onaylanmıştır. Uyuşmazlık konusu imar adaları ile ilgili açılmış çok sayıda kamulaştırmasız el atma davası bulunduğu gerekçe gösterilerek, anılan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile imar adalarının “E:0.10, hmaks:6.50 metre (2 kat) yapılaşma koşullarında kentsel rekreasyon alanı” olan işlevi aynı yapılaşma koşulları ile ticari rekreasyon alanına çevrilmiş, plan notlarında; ticari rekreasyon alanlarında, eğlenme ve dinlenme amaçlı lokanta, çocuk bahçeleri, oyun alanları, piknik ve eğlence yerleri gibi kullanımların yer alabileceği düzenlenmiştir.
Davacının hissedarı olduğu ticari rekreasyon alanı işlevli eski … ada, … sayılı KOP parselinin dava dışı diğer hissedarı olan … tarafından … Belediye Başkanlığına yapılan başvuru ile, KOP parselinde bulunan hisselerinin ifraz edilerek tek tapu olarak düzenlenmesi halinde belediye aleyhine kamulaştırmasız el atma davası açılmayacağı taahhüt edilmiş, bu doğrultuda davalı ilçe belediyesi ile söz konusu şahıs arasında 24.07.2014 tarihli uzlaşma protokolü imzalanmıştır. Bu uzlaşma protokolü doğrultusunda da uyuşmazlık konusu … ada, … ve …parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda yeniden parselasyon yapılması Yenimahalle Belediye Encümeninin … tarih ve …sayılı kararı ile kabul edilerek, Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanmıştır.
Temyiz istemi Danıştay Altıncı Dairesinin E:2019/18040 sayılı dosyasında incelenen 05.02.2015 onay tarihli parselasyon sonucunda, ticari rekreasyon alanı işlevli 50.092 m2 büyüklüğündeki eski …ada, … sayılı parselin bulunduğu alanda toplam 36.307 m2 büyüklüğünde yeni 5 sayılı parsel ile toplam 13.875 m2 büyüklüğünde yeni … sayılı parsel oluşturulmuş, davacının eski … sayılı parseldeki 1.876 m2 hissesinden DOP kesintisi yapılmadan, aynı yerde 36.307 m2 büyüklüğünde oluşturulan yeni …sayılı parselde çok sayıda hissedar ile birlikte şuyulandırılmıştır. Diğer taraftan davalı idare ile uzlaşma prokolü imzalayan dava dışı 7 özel şahsın (…vd) eski … sayılı parseldeki hisseleri, DOP kesintisi yapılmadan aynı yerde 13.875 m2 büyüklüğünde oluşturulan yeni 4 sayılı parselde toplanmıştır.
Devam eden süreçte, … Derneğinin talebi doğrultusunda 43177 sayılı imar adası ile güneyindeki 64634 sayılı imar adasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri onaylanmıştır.
Temyiz istemi Danıştay Altıncı Dairesinin E:2019/18140 sayılı dosyasında incelenen 28.11.2015 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri ile; davacının hissedarı olduğu … ada, … sayılı parseldeki Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlğına ait toplam 5.591 m2 büyüklüğündeki hisse … Bulvarına cepheli olacak şekilde ifraz edilmiş ve ifraz edilen bu alanın 3.705 m2’lik kısmının işlevi E:1.00, hmaks:serbest yapılaşma koşullarında cami alanına, kalan 1.886 m2’lik kısmının işlevi 10 metre genişliğinde yol alanı ve otopark alanına çevrilmiş, taşınmazın kalan kısmındaki ticari rekreasyon alanı işlevi korunmuş, söz konusu …sayılı imar adasının güneyindeki …sayılı imar adasında yer alan tamamı Hazineye ait toplam 1.785 m2 büyüklüğündeki … parsel sayılı taşınmazın önceki 13.05.2014 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planında “E:0.60, hmaks:serbest yapılaşma koşullarında dini tesis alanı” olan işlevi “E:1.00, hmaks:serbest yapılaşma koşullarında sosyal tesis alanına” çevrilmiş ve sosyal tesis alanına çevrilen taşınmazdaki 1.785 m2 hazine hissesi ile kuzeydeki … sayılı imar adasında cami alanına çevrilen taşınmazdaki …Büyükşehir Belediye Başkanlığına ait hissesinin yeri değiştirilmiştir.
Anılan 28.11.2015 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri doğrultusunda uyuşmazlık konusu alanda parselasyon yapılması Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanmıştır.
Temyiz istemi Danıştay Altıncı Dairesinin E:2019/18011 sayılı dosyasında incelenen 17.03.2016 onay tarihli parselasyon sonucunda; davacının hissedarı olduğu ticari rekreasyon alanı işlevli 36.307 m2 büyüklüğündeki eski …ada, … parsel sayılı taşınmaz ile aynı yerde yine ticari rekreasyon alanı işlevli 30.716 m2 büyüklüğünde yeni … ada, … sayılı imar parseli oluşturularak, davacı ve diğer özel şahıs hissedarlarının tamamı DOP kesintisi yapılmadan anılan imar parselinde hisselendirilmiş, eski …ada, …parsel sayılı taşınmazdaki … Büyükşehir Belediye Başkanlığına ait 4.879 m2 büyüklüğündeki hisse ile … Belediye Başkanlığına ait 712 m2 büyüklüğündeki hisse 2981 sayılı Kanunun Ek-1 maddesi uyarınca ferdileştirilerek, … Büyükşehir Belediye Başkanlığının 1.785 m2 hissesine karşılık güneydeki 63634 sayılı imar adasında 1.785 m2 büyüklüğünde oluşturulan sosyal tesis alanı işlevli yeni 1 parsel sayılı taşınmaz müstakil şekilde … Büyükşehir Belediye Başkanlığına tahsis edilmiş, kalan 1.920 m2 hissesine karşılık uyuşmazlık konusu imar adasının … Bulvarına cepheli olan kuzeydoğu köşesinde 3.705 m2 büyüklüğünde oluşturulan cami alanı işlevli … ada, … parsel sayılı taşınmazda hazine ile birlikte hisseli şekilde tahsis yapılmış, aynı şekilde Hazinenin de güneydeki imar adasında kaldırılan dini tesis alanı işlevli taşınmazdaki 1.785 m2 hissesi bu alana taşınmış, ayrıca cami alanının çevresinde oluşturulan 10 metre genişliğindeki yol alanı için de parsel numarası verilerek (… ada, … parsel), … Büyükşehir Belediye Başkanlığının eski … sayılı parseldeki 1.174 m2 hissesi ile … Belediye Başkanlığının 712 m2 hissesi bu alanda şuyulandırılmıştır.
Diğer taraftan 28.11.2015 tarihli 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin onaylandığı … Büyükşehir Belediye Meclisi kararında, … Bulvarına cepheli olacak şekilde 5.591 m2 büyüklüğünde cami alanı ayrılmasına karar verildiği halde, söz konusu imar planı değişiklikleri doğrultusunda alanda 3.705 m2 büyüklüğünde cami alanı ile 1.886 m2 büyüklüğünde yol ve otopark alanı ayrılması üzerine … Derneğinin talebi doğrultusunda cami alanında hata tashihine yönelik olarak 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanmıştır.
Temyiz istemi Danıştay Altıncı Dairesinin E:2019/18219 sayılı dosyasında incelenen 09.09.2016 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri ile, önceki 28.11.2015 onay tarihli imar planlarında cami alanının çevresinde ayrılan 10 metre genişliğindeki yol alanı kaldırılarak, söz konusu alanın tamamına “E:1.00, hmaks:serbest yapılaşma koşullarında cami alanı” kullanımı getirilmiştir.
Bunun üzerine davacı tarafından; davacının hissedarı olduğu KOP parseli vasfındaki eski 5 parsel sayılı taşınmazın dava konusu parselasyon sonucunda birden çok sayıda parsele bölündüğü ve davacının ana yola bağlantısı olmayan, çok daha değersiz konumdaki imar parselinde şuyulandırılmasına karşılık, bir kısım hissedarlara ana caddeye cepheli ve daha değerli imar parselinde tahsis yapıldığı, bu durumun eşitlik ilkesine ve hakkaniyete aykırı olduğu ileri sürülerek bakılmakta olan dava açılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME
Dava konusu parselasyondan sonra uyuşmazlık konusu taşınmaza ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan ve temyiz istemine konu edilen kararda atıf yapılan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptali yolunda Ankara 5. İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karara karşı yapılan istinaf başvurunun reddine dair …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı Danıştay Altıncı Dairesinin 25/02/2021 tarih ve E:2019/18140, K:2021/2574 sayılı kararı ile bozulmuştur.
Anılan 28.11.2015 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri doğrultusunda uyuşmazlık konusu taşınmazı kapsayan alanda yeniden parselasyon yapılmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının iptali yolunda … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karara karşı yapılan istinaf başvurunun reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:.. sayılı kararı Danıştay Altıncı Dairesinin 25/02/2021 tarih ve E:2019/18011, K:2021/2575 sayılı kararı ile bozulmuştur.
Yine dava konusu parselasyondan sonra uyuşmazlık konusu taşınmaza ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve …sayılı kararı ile onaylanan ve temyiz istemine konu edilen kararda atıf yapılan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin iptali yolunda … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:.., K:… sayılı karara karşı yapılan istinaf başvurunun reddine dair …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı Danıştay Altıncı Dairesinin 25/02/2021 tarih ve E:2019/18219, K:2021/2577 sayılı kararı ile bozulmuştur.
Öte yandan, davacının hissedarı olduğu eski … ada, … parsel sayılı taşınmazın önceki imar planında kentsel rekreasyon alanı olan işlevinin ticari rekreasyon alanına çevrilmesine ilişkin 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin Yenimahalle Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile uygun bulunarak, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla onaylanmasından sonraki süreçte, anılan taşınmazı kapsayan alanda parselasyon yapılmasının Yenimahalle Belediye Encümeninin dava konusu … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edildiği, bu kararın Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin dava konusu … tarih ve … sayılı kararıyla onaylandığı, buna karşılık parselasyonun onaylandığı büyükşehir belediye encümeni kararında; “uyuşmazlık konusu …ada, …parsel sayılı taşınmazın Yenimahalle Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile uygun bulunan ve Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli Yenimahalle Yuva-İvedik-Yakacık-Mermerciler Uygulama İmar Planı kapsamında kentsel rekreasyon alanı işlevinde olduğu ve dava konusu parselasyonun da söz konusu uygulama imar planı doğrultusunda yapıldığı” şeklinde ifadelere yer verildiği, anılan kararda belirtilen 10.10.2002 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planına ilişkin dosya içerisinde herhangi bir bilgi ve belge bulunmadığı görülmektedir.
Bu durumda, dava konusu 2015 yılı onaylı parselasyonun, davacının hissedarı olduğu eski … ada, … parsel sayılı taşınmazın işlevinin ticari rekreasyon alanına çevrilmesine ilişkin 2012 yılı onaylı 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinden sonraki tarihte yapılmasına karşılık, belediye encümeni kararında dava konusu parselasyonun dayanağının 2002 yılı onaylı 1/1000 ölçekli uygulama imar planı olarak, taşınmazın işlevinin ise 2012 yılı onaylı uygulama imar planı değişikliğinden önceki kentsel rekreasyon alanı olarak belirtilmesi nedeniyle oluşan çelişki karşısında, uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için öncelikle dava konusu parselasyonun dayanağını oluşturan 1/1000 ölçekli uygulama imar planının hangisi olduğunun ortaya konulması gerekmektedir.
Diğer taraftan, davacının hissedarı olduğu eski … ada, … parsel sayılı taşınmazın dava dışı diğer bir hissedarı (…) tarafından, anılan taşınmazdaki hisselerinin ifraz edilerek kendisine müstakil şekilde tahsis yapılması halinde belediye aleyhine kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davası açılmayacağının taahhüt edilmesi ve bu doğrultuda anılan şahıs ile büyükşehir belediyesi arasında uzlaşma protokolü imzalanması doğrultusunda dava konusu parselasyonun yapıldığı, parselasyon sonucunda ticari rekreasyon alanı işlevi 50.092 m2 büyüklüğündeki eski … sayılı parselin bulunduğu alanda toplam 36.307 m2 büyüklüğünde yeni … sayılı parsel ile toplam 13.875 m2 büyüklüğünde yeni 4 sayılı parselin oluşturulduğu, davacının eski … sayılı parseldeki 1.876 m2 hissesinden DOP kesintisi yapılmadan aynı yerde 36.307 m2 büyüklüğünde oluşturulan yeni … sayılı parselde çok sayıda hissedar ile birlikte hisselendirildiği, davalı idare ile uzlaşma prokolü imzalayan dava dışı 7 özel şahsın eski … sayılı parseldeki hisselerinin ise, 2981 sayılı Kanunun Ek-1. maddesi uygulanarak, aynı yerde 13.875 m2 büyüklüğünde oluşturulan yeni … sayılı parselde toplandığı, diğer bir ifade ile dava konusu parselasyonun, uyuşmazlık konusu KOP parselinin hissedarlarından davalı idare ile uzlaşma protokolü imzalayanların hisselerinin ferdileştirilerek, aynı yerde ve aynı işlevde oluşturulan daha küçük yüzölçümlü bir parselde toplanmasına yönelik olduğu anlaşılmaktadır.
Bu itibarla yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler göz önünde bulundurulmak suretiyle işin esası hakkında yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.