Danıştay 9. Daire, Esas No: 2018/6867, Karar No: 2021/1343

TEMYİZ EDENLER: 1- (DAVALI) … Başkanlığı-…

2-(DAVACI) … Gayrimenkul Yatırım Ort. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının taraflarca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı tarafından, 775 sayılı Gecekondu Kanunu kapsamnda İstanbul İli, … İlçesi, … Mahallesi, …, …, …,…, …,… no’lu ada/parsellerde inşa ettirilen konutların üçüncü kişilere satışı sırasında ödenen cins tashihi harcının iadesi için yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali ve 915.263,90-TL tutarındaki harcın ödeme tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; Harçlar Kanunu’nun 65. maddesinde yer alan düzenlemeye göre tapu sicilinde kayıtlı arsa ve arazi üzerinde yeniden inşa olunacak bina ve sair tesislerin tescilinde veya her nevi vasıf değişikliklerinin cins tashihi harcına tabi olduğu düzenlenmişse de, 775 sayılı Gecekondu Kanunu’nun 33. maddesinde, bu Kanun hükümlerine dayanılarak yapılan cins değişiklikliği işlemlerinin her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olduğu, bahsi geçen taşınmazların da gecekondu önleme bölgesi içerisinde yer aldığı ve Gecekondu Dönüşüm ve Kentsel Yenileme Alanı Uygulama İmar Planı kapsamına alındığı hususları göz önünde bulundurulduğunda, bu taşınmazlara ilişkin cins değişikliği işlemlerinin cins tashihi harcından muaf olduğu, davacıdan cins tashihi harcı alınmasında ve yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun zımnen reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı, davacı tarafından yapılan ödemenin ise dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte iadesi gerektiği belirtilerek davanın kabulüne, dava konusu işlemin iptaline, dava konusu harcın davanın açıldığı 20/06/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile iadesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararında 2577 sayılı kanunun 45/4. Maddesinde sayılan kaldırma nedenleri bulunmadığından ve taarflarca ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek aynı kanunun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
DAVALI İDARENİN İDDİALARI : Vergi hatası bulunmadığı bu nedenle düzeltme- şikayet yolu ile açılan davanın usulden reddi gerektiği, esas yönünden ise 775 sayılı kanunda cins tashihi harcının istisna kapsamında olduğuna ilişkin bir düzenleme bulunmadğı, yargıya intikal eden uyuşmazlıklarda faizin ancak infazın gecikmesi durumunda sözkonusu olabileceği iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI: Temyize konu kararın, faizin başlangıç tarihine ilişkin olarak, ödeme tarihinden itibaren hesaplanması gerektiğinden bahisle, düzeltilerek onanması yönünde yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin kısmının bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI :Taraflarca yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Davalı idaerenin temyiz isteminin reddi, davacı temyiz isteminin ise kabulü gerektiği düşünülmektedir

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: Davacı tarafından, 775 sayılı Gecekondu Kanunu kapsamında İstanbul İli, … İlçesi, … Mahallesi, …, …, …,…, …,… no’lu ada/parsellerde inşa ettirilen konutların üçüncü kişilere satışı sırasında ödenen cins tashihi harcının iadesi için yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali ve 915.263,90-TL tutarındaki harcın ödeme tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkindir.
İLGİLİ MEVZUAT VE HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge İdare Mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Bölge İdare Mahkemesinin düzeltme-şikayet başvurusunun zımnen reddine dair işlemin iptaline ve ödenen tutarın yasal faiziyle davacıya ödenmesine ilişkin kısmına yönelik davalı idare tarafından ileri sürülen temyiz iddiaları kararın bu kısmını kusurlandıracak nitelikte görülmemiştir.
Davacının, Bölge İdare Mahkemesi kararının faiz isteminin başlangıç tarihine ilişkin hüküm fıkrasına yönelik temyiz istemine gelince;
Anayasanın 125. maddesinin 1. fıkrasında idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu, son fıkrasında ise idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu hükme bağlanmıştır. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2. maddesinde de, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları ile idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davalarının idari dava türlerinden olduğu hükmüne yer verilmiştir.
İadesi gereken tutar yönünden vergi iadesi ile davacı arasındaki ilişki, iadenin yargı kararlarıyla hüküm altına alınması nedeniyle yönetilen-idare ilişkisi olmaktan çıkarak, bir borç ilişkisine dönüşmüştür. Dolayısıyla bu ilişkinin borçlusu tarafından alacaklısına, paranın tasarrufundan yoksun kalınan süre için; Borçlar Kanunu ve Ticaret Kanununa göre faiz ödenmesi gereken hallerde davacı tarafından davalı idareye ödeme yapılan tarihten itibaren faiz ödenmesi gerekmekte olup, Vergi Mahkemesince dava açma tarihinden itibaren yasal faize hükmedilmesinde ve davacı tarafından vergi mahkemesi kararının faizin başlangıç tarihinin ödeme tarihi olarak düzeltilerek onanması yönünde yaptığı istinaf başvurusunun reddine ilişkin Bölge İdare Mahkemesi kararının bu kısmında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.