Danıştay 6. Daire, Esas No: 2021/1675, Karar No: 2021/2990

DAVACI : … Derneği
DAVALI : … Bakanlığı

DAVANIN ÖZETİ : Muğla İli, … İlçesi, … Mahallesi ile Aydın ili, … İlçesi, … Mahallesi sınırları dahilinde … Madencilik A.Ş. tarafından yapılması planlanan “RN:… No’lu Saha Feldispat ve Kuvars Ocağı Kapasite ve Alan Artışı Projesi” ile ilgili olarak verilen ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı e-çed sisteminde 06/11/2021 tarihinde duyurulan “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” kararının (İdare Mahkemesi kararında dava konusu işlem sehven “RN:… Feldspat Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi Kapasite Artışı” projesine ilişkin olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca verilen … tarihli, … sayılı Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu kararı olarak yazılmıştır.) iptali istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Davanın görev yönünden reddi ile dosyanın, görevli ve yetkili … İdare Mahkemesine gönderilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca Tetkik Hakiminin raporu ile sözlü açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 24. maddesinde, “1. Danıştay ilk derece mahkemesi olarak; a) Cumhurbaşkanı kararlarına, b) Cumhurbaşkanınca çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri dışındaki düzenleyici işlemlere, c) Bakanlıklar ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere, d) Danıştay İdari Dairesince veya İdari İşler Kurulunca verilen kararlar üzerine uygulanan eylem ve işlemlere, e) Birden çok idare veya vergi mahkemesinin yetki alanına giren işlere, f) Danıştay Yüksek Disiplin Kurulu kararları ile bu Kurulun görev alanı ile ilgili Danıştay Başkanlığı işlemlerine, karşı açılacak iptal ve tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülmeyen kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan idari davaları karara bağlar. 2. Danıştay, belediyeler ile il özel idarelerinin seçimle gelen organlarının organlık sıfatlarını kaybetmeleri hakkındaki istemleri inceler ve karara bağlar.” hükmüne yer verilmiştir.
2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un 5. maddesinde, idare mahkemelerinin, vergi mahkemelerinin görevine giren davalar ve ilk derecede Danıştayda çözümlenecek olanlar dışındaki dava ve işlerden kaynaklanan uyuşmazlıkları çözümleyeceği düzenlenmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 15. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, dava dilekçeleri üzerine yapılan ilk inceleme sonunda, idari yargının görevli olduğu konularda, görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek, dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verileceği düzenlenmiş; “İdari davalarda genel yetki” başlıklı 32. maddesinde, “(1) Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanunda veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir. (2) Bu Kanunun uygulanmasında yetki kamu düzenindendir.” hükmüne; “Taşınmaz Mallara İlişkin Davalarda Yetki” başlıklı 34. maddesinde, “İmar, kamulaştırma, yıkım, işgal, tahsis, ruhsat ve iskan gibi taşınmaz mallarla ilgili mevzuatın uygulanmasında veya bunlara bağlı her türlü haklara veya kamu mallarına ilişkin idari davalarda yetkili idare mahkeme taşınmaz malların bulunduğu yer idare mahkemesidir.” hükmüne yer verilmiştir. Aynı Kanunun 43/1-a maddesinde ise, görevsizlik sebebiyle gönderilen dosyalarda Danıştayın, davayı görevi içinde görmezse dosyanın yetkili ve görevli mahkemeye gönderilmesine karar vereceği, aynı maddenin 3. fıkrasında ise bu kararların kesin olduğu hüküm altına alınmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; Muğla İli, … İlçesi, … Mahallesi ile Aydın ili, Çine İlçesi, … Mahallesi sınırları dahilinde … Madencilik A.Ş. tarafından yapılması planlanan “RN:… No’lu Saha Feldispat ve Kuvars Ocağı Kapasite ve Alan Artışı Projesi” ile ilgili olarak verilen ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı e-çed sisteminde 06/11/2021 tarihinde duyurulan “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” kararının (İdare Mahkemesi kararında dava konusu işlem sehven “RN:… Feldspat Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi Kapasite Artışı” projesine ilişkin olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca verilen … tarihli, … sayılı Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu kararı olarak yazılmıştır.) iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı; Muğla 1. İdare Mahkemesince dava konusu “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” kararının, Muğla ve Aydın illerini kapsadığı, dolayısıyla, 2575 sayılı Kanun’un 24. maddesi uyarınca, birden çok idare mahkemesinin yetki alanına giren davanın görüm ve çözümünde Danıştay’ın görevli olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar verilerek, dosyanın Danıştay’a gönderildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda; “RN:… No’lu Saha Feldispat ve Kuvars Ocağı Kapasite ve Alan Artışı Projesi”ne ilişkin nihai ÇED raporu ile eklerinin incelenmesinden; uyuşmazlık konusu maden sahasında mevcut çalışma (ÇED) alanının 74,25 ha ( 4 poligon), planlanan artış alanının 255,73 ha (tek poligon) olduğu ve toplam nihai çalışma (ÇED) alanının 329,98 ha olmasının planlandığı; feldspat ocağının mevcut 935.000 ton/yıl olan kapasitesinin ilave olarak, 815.000 ton/yıl artırılmasının planlandığı, kuvars ocağı kapasitesinin ise 1.000 ton/yıldan 250.000 ton/yıla artırılmasının planlandığı; anılan ÇED raporu ekinde yer alan (EK-26 Kurum Görüşleri) ve Aydın Valiliği İl Tarım ve Orman Müdürlüğünce Çevre ve Şehircilik Bakanlığına hitaben yazılan … tarih ve E…. sayılı yazıda ise, “ÇED dosyasında koordinatları ile belirlenen toplam 329,98 ha alanındaki sahanın, Aydın İli sınırları içerisinde kalan 35,85 ha alanındaki kısmı ile ilgili ÇED sürecinin devam etmesinde sakınca olmadığının bildirildiği; dolayısıyla uyuşmazlık konusu proje ile yapılması planlanan çalışma sahasının ağırlık merkezinin, Muğla sınırları içerisinde yer aldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda; feldspat ve kuvars ocağı kapasite ve alan artışı projesine ilişkin yapılması planlanan 255,73 ha’lık çalışma (ÇED) alanının esas itibarıyla Muğla İl sınırları içerisinde kalması nedeniyle, uyuşmazlığın çözümünde ilk derece mahkemesi olarak Danıştay görevli olmayıp; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 34/1. maddesi uyarınca, Muğla 1. İdare Mahkemesi görevli ve yetkili bulunmaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1- DAVANIN GÖREV YÖNÜNDEN REDDİNE,
2- 2577 sayılı Kanunun 15. maddesi’nin 1/a bendi uyarınca dava dosyasının görevli ve yetkili … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 03/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.