Danıştay 6. Daire, Esas No: 2021/2115, Karar No: 2021/3538

Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2021/2115 E. , 2021/3538 K.

“İçtihat Metni”

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/2115
Karar No : 2021/3538

… İl Özel İdaresi vekili Av. … tarafından; … İl Özel İdaresi’ne ait bir adet II-A Grubu Kalker, bir adet I-A Grubu Kum-Çakıl Maden Ocağı, iki adet I-A Grubu Ariyet Ocağı olmak üzere toplam dört adet ocak işletmesi ile ileride işletilmesi üstlenilecek benzer çalışma alanları için … Bakanlığı tarafından talep edilen harç ve benzeri her türlü giderlerden muaf tutulmaları talebiyle Bitlis İl Özel İdaresi Hukuk Müşavirliğinin … tarih ve … sayılı yazısı ile yapılan başvurunun reddedilmesine ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle … Bakanlığına karşı açılan davada; 2577 sayılı Kanun’un 34/1. maddesi uyarınca taşınmaz malların bulunduğu … İlinin yargı çevresi bakımından bağlı olduğu yer olan … İdare Mahkemesinin yetkili olduğuna ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararı üzerine; … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararı ile görülmekte olan davanın taşınmazın aynına ilişkin olmadığı ve taşınmazın yerinde incelenmesini gerektirmediği; mevzuat uyarınca mevcut veya müstakbel maden ocağı alanları için harç ve benzeri her türlü giderden davacı idarenin muaf tutulması isteminin davalı idarece reddedilmesine yönelik işlemin iptali istemiyle açıldığı; dolayısıyla özel yetki kuralını düzenleyen 2577 sayılı Kanun’un 34. maddesinin birinci fıkrasının uygulanmasına olanak bulunmadığı, bu nedenle anılan Kanun’un 32. maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen genel yetki kuralı uyarınca, uyuşmazlığın görüm ve çözümünün dava konusu idari işlemi tesis eden Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın bulunduğu yer olan … İdare Mahkemesinin yetkisinde olduğundan bahisle, yetkili İdare Mahkemesinin belirlenmesi amacıyla dosyanın Danıştaya gönderilmesi üzerine, ortaya çıkan yetki uyuşmazlığına dair dosya incelenerek, 2577 sayılı Kanunun 43/1-b maddesi uyarınca gereği görüşüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari davalarda genel yetki” başlıklı 32. maddesinin birinci fıkrasında “Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanunda veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir.”; aynı Kanun’un “Taşınmaz mallara ilişkin davalarda yetki” başlıklı 34. maddesinin birinci fıkrasında ise, “İmar, kamulaştırma, yıkım, işgal, tahsis, ruhsat ve iskan gibi taşınmaz mallarla ilgili mevzuatın uygulanmasında veya bunlara bağlı her türlü haklara veya kamu mallarına ilişkin idari davalarda yetkili mahkeme taşınmaz malların bulunduğu yer idare mahkemesidir.” hükümlerine yer verilmiştir.
Anılan Kanun’un “Görevsizlik ve yetkisizlik hallerinde yapılacak işlem” başlıklı 43. maddesinde ise, “1. İdare ve vergi mahkemeleri, idari yargının görev alanına giren bir davada görevsizlik veya yetkisizlik sebebiyle davanın reddine karar verirlerse dosyayı Danıştaya veya görevli ve yetkili idare veya vergi mahkemesine gönderirler.
a) Görevsizlik sebebiyle gönderilen dosyalarda Danıştay, davayı görevi içinde görmezse dosyanın yetkili ve görevli mahkemeye gönderilmesine karar verir.
b) Görevsizlik veya yetkisizlik sebebiyle dosyanın gönderildiği mahkeme kendisini görevsiz veya yetkisiz gördüğu takdirde, söz konusu mahkeme ile ilk görevsizlik veya yetkisizlik kararını veren mahkeme aynı bölge idare mahkemesinin yargı çevresinde ise, uyuşmazlık bölge idare mahkemesince, aksi halde Danıştayca çözümlenir.
2. Görev ve yetki uyuşmazlıklarında Danıştay ve bölge idare mahkemesince verilen kararlar ilgili mahkemelere bildirilir ve bu husus taraflara tebliğ olunur.
3. Danıştay ve bölge idare mahkemesince görev ve yetki uyuşmazlıkları ile ilgili olarak verilen kararlar kesindir.
4. Bu madde hükümleri gereğince verilen kararlar ile görevli ve yetkili kılınan mahkemeye yeniden dava açılması halinde harç alınmaz.” hükmü yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; davacı idare tarafından, … İl Özel İdaresi’ne ait bir adet II-A Grubu Kalker, bir adet I-A Grubu Kum-Çakıl Maden Ocağı, iki adet I-A Grubu Ariyet Ocağı olmak üzere toplam dört adet ocak işletmesi ile ileride işletilmesi üstlenilecek benzer çalışma alanları için … Bakanlığı tarafından talep edilen harç ve benzeri her türlü giderlerden muaf tutulmaları talebiyle Bitlis İl Özel İdaresi Hukuk Müşavirliğinin … tarih ve … sayılı yazısı ile başvuru yapılması üzerine, söz konusu başvurunun Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğünün 28/10/2020 tarih ve 227093 sayılı işlemi ile Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin Ek-1 listesinde yer alan çevresel etki değerlendirmesine tabi projeler için anılan Yönetmelik’in 10. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca ÇED raporu özel format bedeli talep edilebileceği ve ÇED süreci yürütülen projeler ile ilgili olarak Döner Sermayeli İşletmeleri Yönetmeliği uyarınca “ÇED raporu özel format bedeli ve başvuru bedeli”nin Bakanlık Döner Sermaye hesabına yatırılmasının zorunlu olduğundan bahisle reddedildiği görülmektedir.
Bunun üzerine, anılan işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda; davacı idarenin, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği hükümleri uyarınca harç ve benzeri her türlü giderlerden muaf tutulması istemiyle yaptığı başvurunun reddedilmesine ilişkin … Bakanlığı işleminin iptali isteminden kaynaklanan davada, taşınmaz mallarla doğrudan ilişkisinin bulunmaması nedeniyle uyuşmazlığın görüm ve çözümünde, 2577 sayılı Kanun’un 32/1. maddesi uyarınca dava konusu işlemi tesis eden idarenin bulunduğu yer idare mahkemesi olan Ankara İdare Mahkemesi yetkili bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu uyuşmazlığın görüm ve çözümünde Ankara 13. İdare Mahkemesinin yetkili olduğuna, dava dosyasının anılan Mahkemeye gönderilmesine, kararın ilgili Mahkemeye ve taraflara bildirilmesine, 10/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.