Danıştay 5. Daire, Esas No: 2019/439, Karar No: 2021/608

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı / …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Hakkari İli, 34’üncü Hudut Tugay Komutanlığında, uzman çavuş olarak görev yapan davacının, 23/07/2016 tarih ve 29779 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 667 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 4. maddesinin 1. fıkrasının (ğ) bendi gereğince Milli Savunma Bakanlığı’nın … tarih ve … sayılı onayı ile kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; Uyuşmazlık konusu olayda, davacının asker kişi olarak görev yaptığı, “kamu görevinden çıkarılmasına” dair işlemin de askeri hizmete ilişkin olduğu, bu nedenle de davanın görüm ve çözümünde 1602 sayılı Yasa’nın ilgili maddeleri gereğince Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nin görevli bulunduğu sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın görev yönünden reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Danıştay Beşinci Dairesinin 12/04/2018 tarih ve E:2017/16059, K:2018/13438 sayılı bozma kararına uyan … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacının “başka hiçbir işleme gerek kalmaksızın kamu görevinden çıkarılmasına” dair hukuki tasarrufun, 685 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 2.maddesi gereğince Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu’nun görevleri arasında yer aldığı anlaşıldığından, 685 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin geçici 1 inci maddesinin üçüncü fıkrasına, 690 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 56.maddesiyle eklenen hüküm uyarınca dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle, istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararı kaldırılmış, dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, dosyanın incelenmek üzere Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu’na gönderilmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, kamu görevinden çıkarılmasının hukuka aykırı olduğu, idari işlemle kamu görevinden çıkarılmasına karar verildiğinden Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu’na başvuruda bulunamadığı, … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak tesis edildiği, Bölge İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Hakkari ili, 34’üncü Hudut Tugay Komutanlığında, uzman çavuş olarak görev yapan davacının, 23/07/2016 tarih ve 29779 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 667 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 4. maddesinin 1. fıkrasının (ğ) bendi gereğince Milli Savunma Bakanlığı’nın … tarih ve … sayılı onayı ile kamu görevinden çıkarılmasına karar verilmiştir.
Bunun üzerine, anılan işlemin iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.Açılan davada, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:.. sayılı kararıyla davanın görev yönünden reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı davacı tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge İdare Mahkemesince, dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, dosyanın incelenmek üzere Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu’na gönderilmesine karar verilmiştir. Bu kararın davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine Danıştay Beşinci Dairesinin 12/04/2018 tarih ve E:2017/16059, K:2018/13438 sayılı kararıyla Bölge İdare Mahkemesi kararının davanın esası hakkında karar verilmek üzere bozulmasına karar verilmiştir.
Bozma kararı üzerine verilen Bölge İdare Mahkemesi kararında her ne kadar bozma kararına uyulduğu belirtilmiş ise de yine dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, dosyanın incelenmek üzere Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu’na gönderilmesine karar verilmiştir. Bu karara karşı davacı tarafından temyiz kanun yoluna başvurulmuştur.

İLGİLİ MEVZUAT:
01.02.2018 tarih ve 7075 sayılı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun’un 1. maddesinde “Anayasanın 120 nci maddesi kapsamında ilan edilen ve 21.07.2016 tarihli ve 1116 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi Kararıyla onaylanan olağanüstü hal kapsamında, terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti, aidiyeti, iltisakı veya bunlarla irtibatı olduğu gerekçesiyle başka bir idari işlem tesis edilmeksizin doğrudan kanun hükmünde kararname hükümleri ile tesis edilen işlemlere ilişkin başvuruları değerlendirmek ve karara bağlamak üzere Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu kurulmuştur.” hükmü yer almış, anılan Kanun’un 2. maddesinde Komisyona verilen görevler düzenlenmiş, maddenin birinci fıkrasında Komisyonun, olağanüstü hal kapsamında doğrudan kanun hükmünde kararnameler ile tesis edilen;
a) Kamu görevinden, meslekten veya görev yapılan teşkilattan çıkarma ya da ilişiğin kesilmesi,
b) Öğrencilikle ilişiğin kesilmesi,
c) Dernekler, vakıflar, sendika, federasyon ve konfederasyonlar, özel sağlık kuruluşları, özel öğretim kurumları, vakıf yükseköğretim kurumları, özel radyo ve televizyon kuruluşları, gazete ve dergiler, haber ajansları, yayınevleri ve dağıtım kanallarının kapatılması,
ç) Emekli personelin rütbelerinin alınması konularındaki başvuruları değerlendirip karar vereceği,
İkinci fıkrasında; Olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnamelerle gerçek veya tüzel kişilerin hukuki statülerine ilişkin olarak doğrudan düzenlenen ve birinci fıkra kapsamına girmeyen işlemlerin de Komisyonun görev alanında olduğu belirtilmiş,
Üçüncü fıkrasında ise maddede belirtilen işlemlere bağlı olarak olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnamelerde yer alan ilave tedbirler ile kanun yollarının açık olduğu işlemler hakkında ayrıca başvuru yapılamayacağı kuralına yer verilmiştir.
Yine aynı Kanun’un “Geçiş hükümleri” başlıklı geçici 1. maddesinin üçüncü fıkrasında, “Komisyonun görev alanına giren konularda daha önce herhangi bir yargı merciine başvurmuş veya dava açmış olanlar için de 7 nci maddedeki usul ve süreler uygulanır.Bu dosyalar hakkında yargı mercilerince karar verilmesine yer olmadığına ve tarafların yaptıkları masrafların üzerlerinde bırakılmasına dosya üzerinden kesin olarak karar verilir, vekâlet ücretine hükmedilmez. Bu dosyalar, yeni bir başvuru şartı aranmaksızın incelenmek üzere Komisyona gönderilir.” hükmüne; Kanun’un 7 nci maddesinde de Komisyona başvuru usulleri ve sürelerine ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden; Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonunun görevinin, Anayasanın 120 nci maddesi kapsamında ilan edilen ve 21.07.2016 tarihli ve 1116 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi Kararıyla onaylanan olağanüstü hal kapsamında, terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti, aidiyeti, iltisakı veya bunlarla irtibatı olduğu gerekçesiyle başka bir idari işlem tesis edilmeksizin doğrudan kanun hükmünde kararname hükümleri ile tesis edilen işlemlere ilişkin başvuruları değerlendirmek ve karara bağlamak olduğu anlaşılmaktadır.
Somut olayda ise, davacının kamu görevinden çıkarılması, doğrudan kanun hükmünde kararname hükmü ile değil Milli Savunma Bakanlığı’nın … tarih ve … sayılı onayı ile gerçekleştiğinden dava konusu işlemin Komisyonun görev alanı dışında kaldığı açıktır.
Bu durumda, davacının, 667 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükmüne istinaden Milli Savunma Bakanlığı’nın … tarih ve … sayılı Onayı ile kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin işlemin yargısal denetiminin yapılarak davanın esası hakkında karar verilmesi gerekirken, davacının Kanun Hükmünde Kararname ile kamu görevinden çıkarıldığından hareketle davanın esasının incelenemeyeceği yolunda verilen kararda hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, dosyanın incelenmek üzere Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu’na gönderilmesine ilişkin Bölge İdare Mahkemesi kararının, davanın esası hakkında karar verilmek üzere bozulması gerekmektedir.