Danıştay 13. Daire, Esas No: 2021/508, Karar No: 2021/980

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Enerji Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi

VEKİLLERİ : Av. …
Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … A.Ş. Genel Müdürlüğü tarafından 17/07/2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “154-400 Kv Toplam 668 Adet Trafo Merkezinin 3. Etap Olarak 38. Kısım Hâlinde İşletilmesi İşi” ihalesine ilişkin olarak … Enerji Makina İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusu üzerine tesis edilen 21/10/2020 tarih ve 2020/UH.I-1696 sayılı düzeltici işlem belirlenmesine yönelik Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararının 2. iddia yönünden iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; uyuşmazlık konusu ihaleye yönelik olarak … Enerji Makina İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusunda; “1) İhalenin 12, 15, 16 ve 19’uncu kısımlarında … Müh. Elk. Mak. İnş. Tar. Hayv. Dış Tic. San. ve Tic. A.Ş.- … Yapı Grup Elk. İnş. Taah. A.Ş. İş Ortaklığı ve … En. San. ve Tic. A.Ş. (davacı şirket) tarafından sunulan iş deneyim belgelerinin İdari Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde belirlenen benzer iş tanımına uygun olmadığı, 2) İdarece aşırı düşük teklif sorgulamasında İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde belirtilen giderlerin ayrıntılı bir şekilde incelenmediği, yüzeysel değerlendirme yapılarak aşırı düşük teklif açıklamalarının kabul edildiği, ihale dokümanında belirtilen giderlerin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesine uygun olarak ayrı ayrı belgelendirilmediği, son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ve sektörde faaliyette bulunan firmalardan teklifler alınmadığı, aşırı düşük teklif açıklamaları kamu ihale mevzuatına aykırı olan … Müh. Elk. Mak. İnş. Tar. Hayv. Dış Tic. San. ve Tic. A.Ş.- … Yapı Grup Elk. İnş. Taah. A.Ş. İş Ortaklığı ve … En. San. ve Tic. A.Ş. (davacı şirket)’nin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılarak ihalenin 12, 15, 16 ve 19’uncu kısımlarının uhdelerinde bırakılması gerektiği” şeklindeki iddiaların incelenmesi neticesinde, Kamu İhale Kurulu’nun 21/10/2020 tarih ve 2020/UH.I-1696 sayılı kararıyla … Enerji Makina İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin 1. iddiasının, davacı şirketin iş deneyim belgelerine konu işlerin benzer iş tanımına ve ihale konusu işe uygun olduğu belirtilerek reddedildiği, 2. iddiasının, davacı şirket tarafından, yakıt dâhil araç kiralama, kırtasiye ve büro sarf malzemeleri, gerekli formların bastırılması, kişisel koruyucu donanımlar, ecza dolabı malzemeleri, haberleşme, iletişim, internet ve abonelik, çalışma ortamı ve büro malzemeleri, temizlik araç ve gereçleri, diğer malzemeler, ot, yabancı cisim çevre temizliği ile trafo merkezi tadilat, sarf malzeme tamamlama giderlerine yönelik açıklama yapıldığı, davacı şirket tarafından açıklama kapsamında belirtilen giderler için öngörülen fiyatların tevsiki amacıyla sunulan fiyat teklifleri üzerinde bulunan meslek mensuplarına ait beyanlarda, satış tutarı tespit tutanaklarının tarih ve sayısının belirtilmediği, davacı şirket tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı, aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 nolu tutanakların sunulmadığı, idare tarafından da aşırı düşük teklif sorgulamasında söz konusu tutanakların istenmediği dikkate alındığında, mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihalenin 15 ve 16’ncı kısımlarında … En. San. ve Tic. A.Ş.nin teklifinin reddedilmesi gerektiği belirtilerek, davacı şirketin söz konusu ihalenin 15 ve 16’ncı kısımlarına ilişkin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması üzerine, 2. iddia yönünden Kurul kararının iptaline karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı,
Dava konusu Kurul kararına ilişkin olarak … Enerji Makina İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından ileri sürülen; idarece aşırı düşük teklif sorgulamasında İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde belirtilen giderlerin ayrıntılı bir şekilde incelenmediği, yüzeysel değerlendirme yapılarak aşırı düşük teklif açıklamalarının kabul edildiği, ihale dokümanında belirtilen giderlerin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesine uygun olarak ayrı ayrı belgelendirilmediği, son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ve sektörde faaliyette bulunan firmalardan teklifler alınmadığı, aşırı düşük teklif açıklamaları kamu ihale mevzuatına aykırı olan … Müh. Elk. Mak. İnş. Tar. Hayv. Dış Tic. San. ve Tic. A.Ş.- … Yapı Grup Elk. İnş. Taah. A.Ş. İş Ortaklığı ve … En. San. ve Tic. A.Ş.’nin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılarak ihalenin 12, 15, 16 ve 19’uncu kısımlarının uhdelerinde bırakılması gerektiği iddialarıyla ilgili olarak davacı şirket yönünden yapılan incelemede;
İdarece, teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında “Ot, yabancı cisim çevre temizliği ile genel malzeme ve giderler kalemlerine ilişkin” açıklama istenilmek suretiyle, işçilik maliyetleri dışında Teknik Şartname’de belirtilen tüm giderlerin açıklanmasının talep edildiği, davacı şirket tarafından yakıt dahil araç kiralama, kırtasiye ve büro sarf malzemeleri, gerekli formların bastırılması, kişisel koruyucu donanımlar, ecza dolabı malzemeleri, haberleşme, iletişim, internet ve abonelik, çalışma ortamı ve büro malzemeleri, temizlik araç ve gereçleri, diğer malzemeler, ot, yabancı cisim çevre temizliği ile trafo merkezi tadilat, sarf malzeme tamamlama giderlerine yönelik açıklama yapıldığı, davacı şirket tarafından yapılan açıklama kapsamında belirtilen giderler için öngörülen fiyatların tevsiki amacıyla sunulan fiyat teklifleri üzerinde bulunan meslek mensuplarına ait beyanlarda, satış tutarı tespit tutanaklarının tarih ve sayısının belirtilmediği, sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamasının reddedildiği,
İhaleye ilişkin Teknik Şartname’nin 17. maddesinde, aşağıda belirtilen eklerin Teknik Şartname’nin ayrılmaz bir parçası olduğu, EK-1’de Çalışma Ortamı ve Büro Malzemeleri, Ek-2’de Kişisel Koruyucu Donanımlar (KKD) şeklinde eklere yer verildiği, Ek-1 ve Ek-2’de 90’dan fazla alt kalem olduğu, idarece gönderilen yazıda, “Ot, yabancı cisim çevre temizliği ile genel malzeme ve giderler kalemlerine ilişkin” ibarelerine yer verilmek suretiyle tüm bu kalemlere ilişkin açıklama istenildiği, idare tarafından sınır değerin altında teklif sunan isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısında birim fiyat teklif cetvelindeki tüm kalemlerin cetveldeki hâliyle açıklanması istenilen önemli teklif bileşeni olarak belirlendiği, ihale dokümanı düzenlemeleri incelendiğinde, bu kalemlerden bazılarının birçok alt bileşen barındırdığı, bu çerçevede, başvuruya konu ihalede sınır değerin altında teklif sunan isteklilerin sağlıklı bir aşırı düşük teklif açıklaması yapmalarının mümkün olmadığı, idare tarafından sınır değerin altında teklif sunan isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı, ihale dokümanındaki açıklama istenilen teklif bileşenleri ile ilgili düzenlemeler ve davacı tarafından bir açıklama yapılmadığı hususu göz önünde bulundurulduğunda idare tarafından mevzuata uygun bir sorgulama gerçekleştirilmediği, sorgulama yapılırken isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin ayrıntılı olarak belirlenmesi gerektiği anlaşıldığından, dava konusu Kurul kararında davacı şirket tarafından iptali istenen kısım yönünden hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem aykırı bulunarak işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, idarece teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında, “Ot, yabancı cisim çevre temizliği ile genel malzeme ve giderler kalemlerine ilişkin” açıklama istenmek suretiyle, işçilik maliyetleri dışında Teknik Şartname’de belirtilen tüm giderlerin açıklanmasının talep edildiği, açıklanması istenen maliyet bileşenlerinin belirlenmesinin idarenin takdir yetkisi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, netice itibarıyla, Teknik Şartname’de genel malzeme ve genel giderlerin belirtildiği, bu hâliyle istekliler tarafından Teknik Şartname’de belirtilen maliyet unsurlarına göre açıklama yapılmasının mümkün olduğu, davacının aşırı düşük teklif açıklamasındaki eksiklikler belge eksikliği kapsamında olduğundan tamamlatılmasının mümkün olmadığı, davacının aşırı düşük teklif açıklamasının hukuka aykırı olduğu, ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, aşırı düşük teklif açıklaması istenen isteklilerin hukuk düzenince öngörülen yükümlülüğünü tam olarak yerine getirebilmeleri için yükümlülüğün kapsamının açıkça bilinmesi gerektiği, ihale konusu işin giderlerinin yüzlerce kalemden oluştuğu, uyuşmazlığa konu ihalede belirli olmayan giderlerin açıklama istenen isteklilerce farklı yorumlanabileceği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolundaki … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara iadesine,
5. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı idareye iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 17/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.