Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu, Esas No: 2020/3122, Karar No: 2021/785

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği – …
VEKİLİ : Av. …
DİĞER DAVALI : …
VEKİLİ : Huk. Hiz. Bşk. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onikinci Dairesinin 23/10/2019 tarih ve E:2019/334, K:2019/7967 sayılı kararının iptale ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Artvin ili, Yusufeli ilçesi, … Lisesinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4. maddesinin (B) fıkrası uyarınca sözleşmeli öğretmen olarak görev yapmakta iken İstanbul ili, … ilçesi, … Kız Teknik ve Meslek Lisesine anılan Kanun’un 4. maddesinin (A) fıkrası kapsamında ataması yapılan davacı tarafından, sürekli görev yolluğu ödenmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin İstanbul Valiliği, İl Milli Eğitim Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemi ile söz konusu işlemin bildirimine ilişkin Çatalca Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemin ve anılan işlemlerin dayanağı olan 06/06/1978 tarih ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar’ın 24/04/2007 tarih ve 2007/12061 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla değişik 4. maddesinde yer alan “Sözleşmeli personele geçici görev yolluğu dışında harcırah ödenemez.” düzenlemesinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onikinci Dairesinin 23/10/2019 tarih ve E:2019/334, K:2019/7967 sayılı kararıyla;
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “Çalışma hakkı ve ödevi” başlıklı 49. maddesine, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4. maddesine, 06/06/1978 tarih ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar’ın 1 ve 4. maddelerine yer verildikten sonra,
Dava konusu 06/06/1978 tarih ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar’ın 24/04/2007 tarih ve 2007/12061 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla değişik 4. maddesinde yer alan “Sözleşmeli personele geçici görev yolluğu dışında harcırah ödenemez.” düzenlemesi yönünden;
Dava konusu Esaslar’ın 24/04/2007 tarih ve 2007/12061 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla değişik 4. maddesinde yer alan; “Sözleşmeli personele geçici görev yolluğu dışında harcırah ödenemez.” düzenlemesinin iptali istemiyle açılan davada, Danıştay İkinci Dairesinin 26/12/2013 tarih ve E:2009/140, K:2013/12270 sayılı kararıyla, anılan ibarenin iptaline karar verildiği, söz konusu kararın temyiz incelemesi sonucunda Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 29/09/2014 tarih ve E:2014/3613, K:2014/2882 sayılı kararı ile onanarak, 28/04/2016 tarih ve E:2015/1022, K:2016/1889 sayılı karar ile de karar düzeltme isteminin reddine karar verildiğinden, davacı tarafından iptali istenilen dava konusu düzenleme hakkında ayrıca karar verilmesine gerek bulunmadığı,
Dava konusu İstanbul Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlem ile söz konusu işlemin bildirimine ilişkin Çatalca Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemi yönünden;
Dava konusu bireysel işlemlerin dayanağı olan düzenlemenin hukuka aykırılığı yargı kararıyla tespit edildiğinden, söz konusu düzenlemeye dayanılarak tesis edilen işlemlerde de hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılarak,
Dava konusu 06/06/1978 tarih ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar’ın 24/04/2007 tarih ve 2007/12061 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla değişik 4. maddesinde yer alan “Sözleşmeli personele geçici görev yolluğu dışında harcırah ödenemez.” düzenlemesinin iptali istemi bakımından karar verilmesine yer olmadığına, İstanbul Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemi ile söz konusu işlemin bildirimine ilişkin Çatalca Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idarelerden İstanbul Valiliği tarafından, davanın süresinde açılmadığı, 6245 sayılı Harcırah Kanunu kapsamında bulunan kurum ve kuruluşlarda ilk defa veya yeniden ataması yapılanlar ile bunların aile fertlerine söz konusu atamalara bağlı olarak sürekli görev harcırahı ödenmediği, anılan Kanun’da yer alan düzenlemeler uyarınca sürekli görev yolluğunun sadece memur ve hizmetliler açısından ödenmesi gereken bir unsur olduğu, davacının sözleşmeli personel statüsü sona erdirilerek ilk defa 657 sayılı Kanun’un 4/A maddesi hükümlerine göre memur olarak açıktan atandığı, ilgili mevzuat uyarınca davacıya yolluk ödemesi yapılamayacağı, temyize konu Daire kararının iptale ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ve Daire kararının temyize konu kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Davacı, Artvin ili, Yusufeli ilçesi, … Lisesinde Tarih branşında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4. maddesinin (B) fıkrası uyarınca sözleşmeli öğretmen olarak görev yapmakta iken, İstanbul ili, Çatalca ilçesi, … Kız Teknik ve Meslek Lisesine anılan Kanun’un 4. maddesinin (A) fıkrası kapsamında, 01/06/2011 tarihinde açıktan atamayla memur olarak atanmıştır.
Davacının, taşınma ve ulaşım giderlerine karşılık olmak üzere, kendisine sürekli görev yolluğunun ödenmesine yönelik 19/08/2013 tarihinde yaptığı başvurunun reddi üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun “Daimi vazife harcırahının mebdei” başlıklı 9. maddesinde, daimi vazife harcırahının, naklen veya tahvilen başka bir mahalle gönderilenlere, bu tayinleri sırasında mezunen başka bir mahalde bulunsalar dahi, eski memuriyetleri mahallinden, muvakkat vazife ile veya vekaleten bir yerde bulundukları esnada asli vazife mahalli değişenlere eski memuriyetleri mahallinden itibaren verileceği; “Yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafının birlikte verilmesini icabettiren haller” başlıklı 10. maddesinde, yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer dağiştirme masrafının, yurt içinde veya yurt dışında görev yapmakta iken yurt içinde veya yurt dışındaki sürekli bir göreve naklen atanan ya da yabancı ülkelerdeki memuriyet merkezi değiştirilen memur ve hizmetlilere yeni görev yerlerine kadar verileceği; “Yurt dışında yol masrafı” başlıklı 29. maddesinde, yurt dışında sürekli ve geçici görev yolculuklarında, ekspres ve yataklı vagon ücreti dahil olmak üzere, tren, vapur veya uçak bilet bedeli yol masrafı olarak ödeneceği, ayrıca, buna, istasyon, liman veya terminal ile ikamet yeri arasındaki taşıt ve hamal ücretinin ilave olunacağı; “Yurt dışında verilecek gündeliklerin miktarı” başlıklı 34. maddesinde, bu Kanun gereğince verilecek yurt dışı gündeliklerinin miktarının, gidilecek ülkeye, memur ve hizmetlilerin aylık veya ücret tutarları ile görevin mahiyetine göre, mali yıl itibarıyla Cumhurbaşkanınca tayin olunacağı, geçici görev ile yabancı ülkelere gönderilenlere, özel anlaşmaları gereğince yabancı devlet, uluslararası kuruluş veya resmi diğer kuruluşlar tarafından ödeme yapıldığı takdirde bu ödemelerin gündeliklerinden indirileceği ve “Geçici görev gündeliğinin verilebileceği azami süre” başlıklı 42. maddesinde ise; geçici bir görev ile başka bir yere gönderilenlere, görev mahalline varış tarihinden itibaren bu Kanuna göre verilen gündeliklerin; (a) yurt içinde bir yıllık dönem zarfında aynı yerde, aynı iş için ve aynı şahsa 180 günden fazla verilemeyeceği, ilk 90 gün için tam, takibeden 90 gün için 2/3 oranında ödeneceği, (b) yurt dışında ilk 180 gün tam ve müteakip günler için 2/3 oranında ödeneceği hükümleri bulunmaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “İstihdam şekilleri” başlıklı 4. maddesinde;
“Kamu hizmetleri; memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle gördürülür.
A) Memur: Mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenler, bu Kanun’un uygulanmasında memur sayılır.
…
B) Sözleşmeli personel: Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde, Cumhurbaşkanınca belirlenen esas ve usuller çerçevesinde, ihdas edilen pozisyonlarda, mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir.
…” hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı, Artvin ili, Yusufeli ilçesi, … Lisesinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4/B maddesi kapsamında sözleşmeli öğretmen olarak görev yapmakta iken, 01/06/2011 tarihinde İstanbul ili, Çatalca ilçesi, … Kız Teknik ve Meslek Lisesine anılan Kanun’un 4/A maddesi kapsamında ilk atamayla memur olarak atanması üzerine, 19/08/2013 tarihinde idareye başvurarak taşınma ve ulaşım giderlerine karşılık olmak üzere, kendisine sürekli görev yolluğunun ödenmesi talebinde bulunmuştur.
6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun yukarıda hükmüne yer verilen 10. maddesinde, sürekli görev yolluğunun; yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafı olmak üzere dört unsurdan oluştuğu anlaşılmaktadır.
Yine, 6245 sayılı Kanun’un 10. maddesi gereğince, bir memura sürekli görev yolluğunun ödenebilmesi için memurun daimi vazife ile görev yaptığı yerden başka bir yere, yine aynı statüde (memur olarak) tayin, nakil veya atamasının gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Dosyada yer alan bilgi ve belgelerin incelenmesinden; davacının, 657 sayılı Kanun’un 4/B maddesi uyarınca sözleşmeli öğretmen olarak görev yapmakta iken, 01/06/2011 tarihinde, yine öğretmen olarak ilk atamayla memur (4/A) statüsüne atandığı anlaşılmaktadır.
Sözleşmeli personel; belirli bir iş için uzmanlaşmış bir elemanı yüksek ücretle çalıştırarak, işi en iyi biçimde yürütmek ve iş tamamlandığında çalışan kişinin ilişiği kesilerek Devlet bütçesine gereksiz yük olmasını önlemek için çalıştırılan personeli, memurlar ise; mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve diğer kamu tüzel kişilerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilen personeli ifade etmektedir.
Sözleşmeli personel statüsü, her ne kadar 657 sayılı Kanun’da belirtilen istihdam şekillerinden birisi olsa da, bu statüde istihdam edilen personelin özlük ve sosyal hakları yine aynı Kanun’un 4/B maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak Bakanlar Kurulunca çıkartılan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar’da belirlenmiştir.
Görüldüğü üzere, sözleşmeli personel, memurlardan farklı olarak, yıllık sözleşme ile istihdam edilen kamu hizmeti görevlisi olarak kabul edildiğinden, memuriyet statüsünden farklı bir statü olarak oluşturulmuştur.
Dolayısıyla, 01/06/2011 tarihinde ilk atamayla memur (4/A) statüsüne atanan davacının daha önceki sözleşmeli personel statüsünden çıkıp yeni bir statüye girdiği açıktır.
6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun 9. maddesi birinci fıkrası (a) bendinde; “İlk defa bir memuriyete tayin olunanlara tayinleri sırasında mütemekkin oldukları mahalden”, 10. maddesi birinci fıkrası (c) bendinde de; “Yurt içinde veya dışında daimi bir vazifeye yeniden veya naklen tayin olunanlarla yabancı memleketlerdeki memuriyet merkezi tebdil olunan ve yahut bu yerlerden yurt içinde diğer bir daimi vazifeye tayin edilen memur ve hizmetlilere yeni vazife mahallerine kadar” harcırah verileceği kuralları yer almakta iken, 12/08/2003 tarih ve 25197 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4969 sayılı Kanun’la 6245 sayılı Kanun’un ilk defa bir memuriyete atananlara daimi vazife harcırahı (sürekli görev yolluğu) ödeneceğine ilişkin 9/a maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu durumda, yeni bir statüye atanan davacının, ilk atamasında, yolluk ve harcırahlarına ilişkin talep ettiği mali haklarının ödenmesine yukarıda hükmüne yer verilen 6245 sayılı Kanun’un 9. maddesi gereğince imkân bulunmadığından Daire kararının temyize konu iptale ilişkin kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne;
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, kısmen iptale yönelik Danıştay Onikinci Dairesinin 23/10/2019 tarih ve E:2019/334, K:2019/7967 sayılı kararının temyize konu iptale ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Bozulan kısım yönünden yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
4. Kesin olarak, 15/04/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.