Danıştay 6. Daire, Esas No: 2020/5069, Karar No: 2021/5585

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarihli, E: …, K: … sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarihli, E: … , K: … sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Zonguldak İli, Çaycuma İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazı da kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi ve 2981 sayılı Kanunun Ek-1. maddesi uyarınca parselasyon yapılmasına ilişkin … tarihli, … sayılı belediye encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Dosyanın ve yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporun birlikte değerlendirilmesinden, düzenleme sınırının mevzuata uygun geçirildiği, parselasyon işleminin 1/1000 ölçekli uygulama imar planına uygun olduğu, davacıya kadastral parsel alanında tahsis yapıldığı, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Parselasyonun dayanağı niteliğinde olan 1/1000 ölçekli uygulama imar planında belirlenen 17 metrelik yola ilişkin çeşitli yargı mercilerince verilen iptal kararları olduğu, parselasyonun dayanağının ortadan kalktığı, Ek-1 uygulama şartlarının bulunmadığı ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Dava konusu parselasyonun 1/1000 ölçekli uygulama imar planına uygun olduğu, düzenleme sınırının mevzuata uygun geçirildiği, davacıya eş değer yerden tahsis yapıldığı savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’ÜN DÜŞÜNCESİ :Dava konusu parselasyonun dayanağı olan ve … tarihli, … sayılı belediye meclisi kararıyla kabul edilen 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar planlarının iptali istemiyle taşınmazı kısmen 17 metrelik yol alanında kalan bir başka taşımaz maliki tarafından açılan davada, dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen … İdare Mahkemesinin … tarihli, E: …, K: … sayılı kararına karşı yalnızca davacı vekili tarafından vekalet ücreti yönünden istinaf başvurusunda bulunulması üzerine … Bölge İdare Mahkemesinin … tarihli, E: …, K: … sayılı kararıyla istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir. Bunun üzerine … tarihli, … sayılı belediye meclisi kararıyla 17 metrelik yolun yeniden düzenlenmesine ilişkin 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar planının kabulüne karar verilmiş, anılan imar planlarının iptali istemiyle bir başka parsel maliki tarafından açılan davada, … İdare Mahkemesinin … tarihli, E: …, K: … sayılı kararıyla imar planlarının iptaline karar verilmiş, bu karara yönelik yapılan istinaf başvurusunun reddi yolunda verilen … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarihli, E: …, K: … sayılı kararı Danıştay Altıncı Dairesinin 15.04.2021 tarihli, E:2020/3524, K:2021/5580 sayılı kararıyla onanmıştır.
Bu durumda, dava konusu parselasyon işleminin dayanağı olan 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar planlarının iptali istemiyle taşınmazları kısmen 17 metrelik yol alanında kalan taşınmaz maliklerince açılan davalarda anılan imar planlarının iptaline karar verildiğinden ve bu durumun parselasyon işleminde belirlenen düzenleme ortaklık payını doğrudan etkileyeceği anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Zonguldak İli, Çaycuma İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazı da kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi ve 2981 sayılı Kanunun Ek-1. maddesi uyarınca parselasyon yapılmasına ilişkin … tarihli, … sayılı belediye encümeni kararının iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
İşlem tarihi itibariyle yürürlükte olan 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesinde, “İmar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakatı aranmaksızın, birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re’sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkilidir. Sözü edilen yerler belediye ve mücavir alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkiler valilikçe kullanılır.
Belediyeler veya valiliklerce düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların dağıtımı sırasında bunların yüzölçümlerinden yeteri kadar saha, düzenleme dolayısıyla meydana gelen değer artışları karşılığında “düzenleme ortaklık payı” olarak düşülebilir. Ancak, bu maddeye göre alınacak düzenleme ortaklık payları, düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların düzenlemeden önceki yüzölçümlerinin yüzde kırkını geçemez.” hükmüne yer verilmiştir.
2981 sayılı Kanunun Ek 1. maddesinde ise; “İmar planı olan yerlerde, 09/05/1985 tarih ve 3194 sayılı İmar Kanununun 18 inci maddesi gereğince arsa ve arazi düzenlemelerinde, binalı veya binasız arsa ve arazilere bu Kanundan önce özel parselasyona dayalı veya hisse karşılığı satın alınan yerler dikkate alınarak müstakil, hisseli parselleri veya üzerinde yapılacak binaların daire miktarları gözönünde bulundurularak kat mülkiyeti esasına göre arsa paylarını sahipleri adlarına resen tecsil ettirmeye valilik veya belediyeler yetkilidir.” hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu parselasyonun dayanağı olan ve … tarihli, … sayılı belediye meclisi kararıyla kabul edilen 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar planlarının iptali istemiyle taşınmazı kısmen 17 metrelik yol alanında kalan bir başka taşımaz maliki tarafından açılan davada, dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen … İdare Mahkemesinin … tarihli, E: …, K: … sayılı kararına karşı yalnızca davacı vekili tarafından vekalet ücreti yönünden istinaf başvurusunda bulunulması üzerine … Bölge İdare Mahkemesinin … tarihli, E: …, K: … sayılı kararıyla istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir. Bunun üzerine … tarihli, … sayılı belediye meclisi kararıyla kabul edilen 17 metrelik yolun yeniden düzenlenmesine ilişkin 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar planının iptali istemiyle bir başka parsel maliki tarafından açılan davada, … İdare Mahkemesinin … tarihli, E: …, K: … sayılı kararıyla imar planlarının iptaline karar verilmiş, bu karara yönelik yapılan istinaf başvurusunun reddi yolunda verilen … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarihli, E: …, K: … sayılı kararı Danıştay Altıncı Dairesinin 15.04.2021 tarihli, E:2020/3524, K:2021/5580 sayılı kararıyla onanmıştır.
Her ne kadar yargı kararlarında imar planlarının, anılan davaları açan davacılar parseli yönünden iptaline karar verilmiş ise de, yolun devamlılığı göz önüne alındığında, söz konusu yargı kararlarının yalnızca dava konusu edilen parsele yönelik sonuç doğurmasından söz edilemeyeceği, verilen iptal kararlarının uygulanması sonucunda yolun bütünlüğünün bozulacağı ve dava konusu parselasyona ilişkin düzenleme sahasında bulunan ve düzenleme ortaklık payından karşılanan bir kamusal alan ilişkin verilen iptal kararının düzenleme sahasında bulunan tüm taşınmaz maliklerini etkileyeceği açıktır.
Bu durumda, dava konusu parselasyon işleminin dayanağı olan 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar planlarının, kısmen 17 metrelik yol alanında kalan taşınmaz maliklerince açılan davalarda iptaline karar verildiğinden ve bu durumun parselasyon işleminde belirlenen düzenleme ortaklık payını doğrudan etkileyeceği anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunu reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarihli, E: …, K: … sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 15/04/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.