Danıştay 5. Daire, Esas No: 2019/986, Karar No: 2021/1321

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Üniversitesi Rektörlüğü / …
VEKİLİ : Av. …, Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, 23/07/2016 tarihli ve 29779 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname’nin, 668 sayılı KHK ile değişik 4. maddesinin (d) fıkrası uyarınca kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin Üniversite Yönetim Kurulu’nun … tarih ve … sayılı işleminin; FETÖ/PDY ile herhangi bir ilişkisinin bulunmadığı, meslek hayatı boyunca hiçbir disiplin cezası almadığı, savunmasının alınmadığı, keyfi bir uygulama olduğu ileri sürülerek iptali ile işlem tarihi itibariyle yoksun kaldığı personel haklarının yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; terör örgütleri veya Milli Güvenlik Kurulunca devletin güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya guruplar ile hakkında kamu görevinden çıkarma kararı verilen personel arasındaki bağın “sübut” derecesinde ortaya konulmasının aranmadığı, böyle bir bağın birim amirinin teklifi üzerine atamaya yetkili amir tarafından değerlendirilmesinin yeterli görüldüğü, buradaki değerlendirmenin birim amirinin teklifi üzerine atamaya yetkili amirde oluşacak bir kanaati ifade ettiği, bu kanaatin cezai sorumluluğunun bulunup bulunmadığından bağımsız olarak sadece kamu görevinde kalmasının uygun olup olmadığı yönünde bir değerlendirmeden ibaret olduğu göz önüne alındığında, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; Uyuşmazlıkta, davacı Rektörlük makamının … tarihli ve … sayılı oluru ile uygun bulunan Üniversite Yönetim Kurulu’nun … tarih ve … sayılı kararıyla kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin dava konusu işlemden sonra, 677 sayılı Kanun Hükmünde Kararname eki listede ismine yer verilmek suretiyle kamu görevinden ihraç edildiğinden, davacının kamu görevinin Kanun Hükmünde Kararname ile doğrudan sonlandırılması karşısında, Üniversite Yönetim Kurulu’nun … tarih ve … sayılı işlemi kendiliğinden ortadan kalkmış olup, davanın konusuz kaldığı sonucuna ulaşılmıştır. Belirtilen gerekçelerle, istinaf başvurusunun kabulüne,davanın reddi yolundaki mahkeme kararının kaldırılmasına, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; 677 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ekli listesinde ismine yer verilmek suretiyle de kamu görevinden çıkarılmış olmasının davalı idarece tesis edilen işbu dava konusu işlemi ortadan kaldırmadığı, birbirinden farklı iki kurum tarafından tesis edilen iki işlemin mevcut bulunduğu, bunların birbirlerinden bağımsız olduğu ve her iki işlemin de hukuki denetiminin ayrı ayrı yapılması gerektiği, dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu, belirtilerek, … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından; davacının haksız ve hukuki dayanaktan yoksun temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Hacettepe Üniversitesi Erişkin Hastanesi Müdürlüğü’nde memur olarak görev yapan davacı, 667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname’nin 4. maddesinin 1. fıkrası kapsamında gerçekleştirilen soruşturma ile 668 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler ile Bazı Kurum ve Kuruluşlara Dair Düzenleme Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 4. maddesinin (d) fıkrası uyarınca Üniversite Yönetim Kurulunun … tarih ve … sayılı işlemi ile kamu görevinden çıkarılmıştır.
Bunun üzerine, anılan işlemin iptali istemiyle temyizen incelenen davayı açmıştır.
Öte yandan, davacı, 22/11/2016 tarih ve 29896 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 677 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin ekli listesinde ismine yer verilmek suretiyle de kamu görevinden çıkarılmıştır.
Davacı tarafından, anılan Kanun Hükmünde Kararname’nin ekli listede ismine yer verilmek suretiyle kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin işlemin iptaline yönelik açmış olduğu davada, …Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına ve dosyanın Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonuna gönderilmek üzere mahkemesine iadesine kesin olarak karar verildiği görülmüştür.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun “İdari Dava Türleri Ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinin 1. fıkrasında, iptal davalarının, “idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu, maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar” olarak tanımlanmıştır, mezkur mevzuatın “Bağlantılı davalar” başlıklı 38. maddesinin 1. fıkrasında ise, “Aynı maddi veya hukuki sebepten doğan ya da biri hakkında verilecek hüküm, diğerini etkileyecek nitelikte olan davalar bağlantılı davalardır.” hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İptal davasının konularından birini oluşturan bireysel idari işlemler, belli kişiler üzerinde yeni bir hukuki durum yaratma veya değiştirme gibi sonuçlar doğurmakta olup, görevli ve yetkili yargı merciince bu işlemler iptal edilinceye veya işlemi tesis eden idarece geri alınıncaya, kaldırılıncaya, değiştirilinceye veya düzeltilinceye kadar hukuki geçerliliğini korumaktadır.
Bu durumda; davacının Kanun Hükmünde Kararname eki listede adına yer verilmek suretiyle kamu görevinden çıkarılmasının, davacının üniversite yönetim kurulu kararıyla kamu görevinden çıkarılmasına dair işlemi ortadan kaldırıcı veya değiştirici nitelikte olmadığı, dava konusu işlemin hukuk alemindeki varlığını sürdürdüğü ve bu işleme karşı açılan davada işin esasının incelenmesi gerektiği açıktır.
Öte yandan, bakılmakta olan dava ile OHAL İnceleme Komisyonu tarafından verilecek olan kararın dava konusu edilmesi halinde verilecek kararın birbirini etkileyeceği açık olduğundan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 38 ve devamı maddelerinde yer alan “bağlantılı davalara ilişkin hükümler” dikkate alınarak değerlendirme yapılması gerekmektedir.
Buna karşın, belirtilen hususlar araştırılmadan ve OHAL İnceleme Komisyonu tarafından verilecek karara karşı dava açılması halinde yukarıda izah edildiği üzere 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 38 ve devamı maddelerinde yer alan hükümlere göre bağlantı bulunup bulunmadığının değerlendirilmesi, dava açılmaması durumunda ise davanın esası hakkında karar verilmesi gerektiği gözetilmeden İdare Mahkemesince verilen karar verilmesine yer olmadığı yolundaki karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine karar verilmesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulüne, davanın reddi yolundaki mahkeme kararının kaldırılmasına, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına yönelik temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 28/04/2021 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Davacının temyiz isteminin reddi ile … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulüne, davanın reddi yolundaki mahkeme kararının kaldırılmasına, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının onanması gerektiği oyuyla çoğunluk görüşüne katılmıyorum.