Danıştay 12. Daire, Esas No: 2018/4581, Karar No: 2021/1851

DAVACI : … Sendikası
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU : Adalet Bakanlığı Adli Tıp Kurumu Başkanlığınca düzenlenen, “İdari İzinler ve Döner Sermaye Katkı Payı Ödemeleri” konulu, … tarih ve … sayılı Genel Yazının iptaline karar verilmesi istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Usul (Ehliyet) yönünden; 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun 19. maddesinin ikinci fıkrasının (f) bendi gereğince, üyelerinin ortak hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla Sendikalarının dava açmakta ehliyeti bulunduğu, esas yönünden ise; Daha önce Adli Tıp Kurumu merkez ve taşra teşkilatında görev yapan personelden kongre, sempozyum gibi organizasyonlara katılmak isteyenlere, Adli Tıp Kurumu ve Adalet Bakanlığının uygun görmesi halinde, yılda iki kez yurt içinde, yılda bir kez yurt dışında idari izin verildiği, idari izin süresince döner sermaye katkı payı ödemelerinde kesinti yapılmadığı; dava konusu Genel Yazıda, yukarıda belirtilen organizasyonlara katılacak personele izin verilmesine yönelik uygulamaya devam edilmekle birlikte, idari izinli olunan sürelerin Adli Tıp Kurumu Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği’nin 31. maddesi kapsamında, çalışılmayan gün olarak değerlendirileceği ve katkı payı ödemelerinde kesinti yapılacağının düzenlendiği; işleme gerekçe olarak, 01/01/2016 – 31/12/2017 tarihleri arasında uygulanacak olan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2016 ve 2017 Yıllarını Kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşme’nin Sağlık ve Sosyal Hizmet Koluna ilişkin Üçüncü Bölümünün, “Yıllık izinlerde döner sermaye kesintisi başlıklı” 28. maddesinin gösterildiği, anılan maddede, ayda 5 güne ve yılda toplam 10 güne kadar olan yıllık izin sürelerinin, döner sermaye ek ödemelerinde “çalışılmayan gün” olarak değerlendirilmeyeceğinin belirtildiği; davalı idare tarafından, 01/01/2016 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren 3. Dönem Toplu Sözleşme’nin 28. maddesinde düzenlenen bir hakkın, personelin diğer bir hakkını kullanmamasına gerekçe yapıldığı, öte yandan, toplu sözleşme süresinin sona ermesinden sonra, toplu sözleşme düzenlemesi dayanak gösterilen dava konusu genel yazının ne şekilde uygulanacağının belirsiz olduğu, toplu sözleşmeyle verilmiş bir hakkın, daha önce kazanılmış bir hakkın kaybedilmesine gerekçe yapılamayacağı; Danıştay Beşinci Dairesinin 14/03/2006 tarih ve E:2003/3647, K:2006/1140 sayılı kararında, idarenin uygulamaları nedeniyle oluşan haklı beklentinin, idarelerce tesis edilecek işlemlerde korunması ve zedelenmemesi gerektiğinin belirtildiği; bu itibarla, personelin kongre organizasyonlara katılmak amacıyla idari izinli sayılması halinde, ödenecek döner sermaye katkı payı ödemeleri yönünden kazanılmış haklarının ve haklı beklentilerinin ihlal edildiği ileri sürülmüştür.

DAVALININ SAVUNMASI : Usul yönünden; Davacı Sendikanın aktif husumet ehliyetinin olmadığı, dava konusunun, sendika üyelerinin güncel ve kişisel genel hak ve menfaati ile ilgisinin olmadığı; icrai olmayan idari işlemlerin kural olarak iptal davasına konu edilemeyeceği, dava tarihinde yürürlükte olmayan işleme karşı dava açılmasına imkân bulunmadığı; dava konusu Genel Yazının, … tarih ve … sayılı yazıyla tebliğ tarihinden 7 gün sonra kaldırılarak, önceki uygulamanın aynen devam edeceği hususunun görevli personele duyurulduğu, belirtilen süre içerisinde kongre ve sempozyum benzeri etkinliklere katılan personelden herhangi bir kesintinin yapılmadığı; dava, dava konusu işlemin kaldırdığı 11/01/2016 tarihinden sonra açıldığından, tüm yargılama giderlerinin davacı Sendika üzerinde bırakılması gerektiği, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine imkân bulunmadığı, esas yönünden ise; dava konusu Genel Yazıda hukuka aykırılık bulunmadığı, 04/08/1982 tarih ve 17772 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, Adli Tıp Kurumu Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği’nin “Ödemelerin yapılamayacağı haller” başlıklı 31. maddesinde; “Görevlendirme halleri hariç olmak üzere, hastalık, izin ve başka nedenlerle görevlerinden ayrılmış olanlar, bu süre içinde bu Yönetmelik uyarınca yapılacak olan ödemelerden yararlanamazlar.” düzenlemesine yer verildiği, idarelerinin artan iş yükü karşısında, iş akışlarında sıkıntı yaşanmaması amacıyla dava konusu düzenlemenin yapıldığı savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Adalet Bakanlığı Adli Tıp Kurumu Başkanlığının “İdari izinler ve Döner Sermaye Katkı Payı Ödemeleri” konulu … tarih ve … sayılı Genel Yazısının, davalı idarenin … tarih ve … sayılı yazısıyla kaldırılarak, idari izinler yönünden önceki uygulamanın aynen devam edeceği hususunun ilgili personele tebliğin öngörülmesi ve davalı idarece, yürürlükte bulunduğu süre içerisinde dava konusu genel yazı uyarınca bireysel işlem tesis edilmemesi nedeniyle, 11/01/2016 tarihinden itibaren yürürlükte olmayan … tarih ve … sayılı Genel Yazının iptali istemiyle 02/03/2016 tarihinde açılan davanın incelenmeksizin reddinin gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : … Sendikasının vekili tarafından, Adalet Bakanlığı Adli Tıp Kurumu Başkanlığının … tarih ve … sayılı “İdari İzinler ve Döner Sermaye Katkı Payı Ödemeleri” konulu genel yazısının iptali istenilmektedir.
Adalet Bakanlığı Adli Tıp Kurumu Başkanlığının … tarih ve … sayılı “İdari İzinler ve Döner Sermaye Katkı Payı Ödemeleri” konulu genel yazısında; Adli Tıp Kurumu personelinden 01.01.2016 tarihinden itibaren kongre, sempozyum vb. gibi organizasyonlara katılmak isteyenlere Başkanlıklarınca veya Bakanlıkça uygun görülmesi halinde yurt içinde yılda iki kez, yurt dışı yılda bir kez olmak üzere idari izin verilmesine devam edileceği, ancak idari izinli olunan sürelerin Adli Tıp Kurumu Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliğinin 31’inci maddesi uyarınca çalışılmayan gün kapsamında değerlendirileceği belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, Davalı idarenin Savunması ekinde gönderilen Adli Tıp Kurumu Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı “İdari İzinler” konulu yazıda; … tarih ve … sayılı yazılarının Başkanlıklarınca yeniden değerlendirilmesi sonucunda, Adli Tıp kurumu hizmet alanlarıyla ilgili olmak koşuluyla kongre, sempozyum ve benzeri organizasyonlara katılmak isteyen personele yurt içinde yılda iki kez, yurt dışı yılda bir kez olmak üzere idari izin verilmesi şeklindeki önceki uygulamanın aynen devam edeceği hususunun ilgili personele tebliğinin öngörüldüğü belirtilmiştir.
Bu durumda davaya konu Adalet Bakanlığı Adli Tıp Kurumu Başkanlığının … tarih ve … sayılı “İdari İzinler ve Döner Sermaye Katkı Payı Ödemeleri” konulu genel yazısı, Adalet Bakanlığı Adli Tıp Kurumu Başkanlığının … tarih ve … sayılı işlemi ile kaldırıldığından davanın konusunun kalmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
Belirtilen nedenle konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Adli Tıp Kurumu Başkanlığınca düzenlenen “idari izinler ve döner sermaye katkı payı ödemeleri” konulu, … tarih ve … sayılı Genel Yazıda; daha önce, Başkanlıkları ve Adalet Bakanlığınca uygun görülmesi halinde, Adli Tıp Kurumu merkez ve taşra teşkilatında görev yapan personelden, kongre, sempozyum ve benzeri organizasyonlara katılmak isteyenlere, yurt içinde yılda iki kez, yurt dışında yılda bir kez olmak üzere, idari izin verilmesi ve idari izin süresince döner sermaye katkı payı ödemelerinde kesinti yapılmamasına yönelik uygulama yapıldığı, Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2016 ve 2017 Yıllarını Kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşme’nin Sağlık ve Sosyal Hizmet Koluna ilişkin Üçüncü Bölümünün, “Yıllık izinlerde döner sermaye kesintisi başlıklı” 28. maddesinde yer alan düzenleme uyarınca, 01/01/2016 tarihinden itibaren kongre, sempozyum vb. gibi organizasyonlara katılmak isteyen personele Başkanlıkları ve Adalet Bakanlığının uygun görmesi halinde yurt içi yılda iki kez, yurt dışı yılda bir kez olmak üzere idari izin verilmesi yolundaki uygulamaya devam edileceği ancak, idari izinli olunan bu sürelerin, Adli Tıp Kurumu Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği’nin 31. maddesi kapsamında “çalışılmayan gün” olarak değerlendirileceği belirtilmiştir.
Adli Tıp Kurumu Başkanlığı tarafından düzenlenen “İdari izinler” konulu, … tarih ve … sayılı yazıda ise; … tarih ve … sayılı yazının Başkanlıklarınca yeniden değerlendirilmesi neticesinde, Adli Tıp Kurumu hizmet alanlarıyla ilgili olmak koşuluyla, kongre, sempozyum ve benzeri organizasyonlara katılmak isteyen personele, yurt içinde yılda iki kez, yurt dışında yılda bir kez olmak üzere, idari izin verilmesi şeklindeki önceki uygulamanın aynen devam edeceği hususunun ilgili personele tebliğ edilmesi yolunda düzenleme yapılmıştır.
Davacı Sendika tarafından, … tarih ve … sayılı Genel Yazının iptaline karar verilmesi istemiyle 02/03/2016 tarihinde bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, iptal davaları, “İdarî işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan davalar” olarak tanımlanmış; 14. maddesinin üçüncü fıkrasının (d) bendinde, dava dilekçelerinin, idarî davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı yönünden inceleneceği; 15. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde ise, 14. maddesinin üçüncü fıkrasının (d) bendinde yazılı hâllerde davanın reddine karar verileceği; anılan maddenin altıncı fıkrasında da, ilk incelemeye ilişkin hususların sonradan tespit edilmesi halinde davanın her safhasında 15. madde hükmünün uygulanacağı kurala bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, Adli Tıp Kurumu Başkanlığınca düzenlenen “idari izinler ve döner sermaye katkı payı ödemeleri” konulu, … tarih ve … sayılı Genel Yazıda; 01/01/2016 tarihinden itibaren kongre, sempozyum vb. gibi organizasyonlara katılmak isteyen personele Başkanlıkları ve Adalet Bakanlığının uygun görmesi halinde yurt içi yılda iki kez, yurt dışı yılda bir kez olmak üzere idari izin verilmesi uygulamasına devam edileceği ancak, idari izinli olunan bu sürelerin, Adli Tıp Kurumu Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği’nin 31. maddesi kapsamında “çalışılmayan gün” olarak değerlendirileceğinin belirtildiği; diğer taraftan, aynı idare tarafından düzenlenen “İdari izinler” konulu, … tarih ve … sayılı yazıyla, dava konusu Genel Yazının Başkanlıklarınca yeniden değerlendirilmesi neticesinde, Adli Tıp Kurumu hizmet alanlarıyla ilgili olmak koşuluyla, kongre, sempozyum ve benzeri organizasyonlara katılmak isteyen personele, yurt içinde yılda iki kez, yurt dışında yılda bir kez olmak üzere, idari izin verilmesi şeklindeki önceki uygulamanın aynen devam edeceği yolunda düzenleme yapılmak suretiyle uygulanmasına son verildiği, iptal istemine konu Genel Yazının düzenlendiği tarih ile kaldırıldığı tarih olan 11/01/2016 tarihi arasındaki 7 günlük sürede, Adli Tıp Kurumu merkez ve taşra teşkilatında görev yapan personelden, kongre, sempozyum ve benzeri organizasyonlara katılanların, döner sermaye katkı ödemelerinden kesinti yapılmadığı; bakılan davanın ise, 02/03/2016 tarihinde kayda giren dilekçe ile açıldığı anlaşılmıştır.
Uyuşmazlıkta, Adli Tıp Kurumu Başkanlığınca düzenlenen “idari izinler ve döner sermaye katkı payı ödemeleri” konulu, … tarih ve … sayılı Genel Yazının, davanın açıldığı tarih itibarıyla yürürlükten kaldırılmış olduğu, dolayısıyla iptal davasına konu teşkil edecek herhangi bir işlemin mevcut olmadığı anlaşıldığından, anılan genel düzenleyici işlemin iptaline ilişkin istemin, incelenmesine olanak bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN İNCELENMEKSİZİN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir edilen …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 01/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.