Danıştay 8. Daire, Esas No: 2019/6714, Karar No: 2021/5849

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …Çimento ve Beton San. Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …Müdürlüğü/…
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesi’nin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kahramanmaraş ili, Pazarcık ilçesi, …Köyü’nde, …ruhsat nolu maden ocağında II (a) grubu kalker madeni ile ilgili faaliyet gösteren davacı şirket tarafından, 27/01/2016 tarihinde Maden İşleri Genel Müdürlüğü’nün internet sitesinde yayınlanan 2015 yılı için iller bazında II (a) grubu madenleri ocak başı satış fiyatlarının Kahramanmaraş ili için 7,50-TL/ton olarak belirlenmesine ilişkin kısmının iptali ve bu işleme dayalı olarak haksız yere fazladan ödenen miktarın ödendiği tarihten itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte iadesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararda; ilgili birlik ve sanayi ve ticaret odalarından alınan görüş ile geçmiş yıllara ilişkin ocak başı satış fiyatları dikkate alınarak 2-a grubu madenlerin Kahramanmaraş ili için 2015 yılına ilişkin ocak başı emsal satış fiyatının 7,50-TL/ton olarak belirlenmesinde ve belirlenen 7,50-TL/ton emsal fiyat üzerinden hesaplanan Devlet hakkının ilgili yerlere yatırılmasına ilişkin olarak tesis edilen dava konusu işlemlerde mevzuata ve hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesince; Mahkeme kararının kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idarenin fiyat tespiti yapma konusunda yetkili olmadığı, emsal fiyat tespitinde fiyata etki eden somut unsurların dikkate alınmadığı, genel tespit yapıldığı, Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin gerekçeli reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Kahramanmaraş ili, Pazarcık ilçesi, …Köyü’nde, …ruhsat nolu maden ocağında II (a) grubu kalker madeni ile ilgili faaliyet gösteren davacı şirket tarafından, 27/01/2016 tarihinde Maden İşleri Genel Müdürlüğü’nün internet sitesinde yayınlanan 2015 yılı için iller bazında II (a) grubu madenleri ocak başı satış fiyatlarının Kahramanmaraş ili için 7,50-TL/ton olarak belirlenmesine ilişkin kısmının iptali ve bu işleme dayalı olarak haksız yere fazladan ödenen miktarın ödendiği tarihten itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte iadesi istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun ‘Dava açma süresi’ başlıklı 7. maddesinde; “Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür. Bu süreler; a) İdari uyuşmazlıklarda; yazılı bildirimin yapıldığı…tarihi izleyen günden başlar…İlanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresi, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlar. Ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililer, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilirler. Düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olması bu düzenlemeye dayalı işlemin iptaline engel olmaz.” hükmü, ‘Sürelerle ilgili genel esaslar’ başlıklı 8. maddesinde; “Süreler, tebliğ, yayın veya ilan tarihini izleyen günden itibaren işlemeye başlar…” hükmü, dava konusu uyuşmazlık tarihi itibariyle ‘Üst makamlara başvurma’ başlıklı 11. maddesinde ise; “İlgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur. Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır. İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılır.” hükmü düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyasının incelenmesinden, 27/01/2016 tarihinde davalı idarenin internet sitesinde Devlet hakkı hesaplamalarına esas olmak üzere 2015 yılı II (a) grubu madenlerin ocak başı satış fiyatlarının ilan edildiği, bu kapsamda Kahramanmaraş ili, II (a) grubu bazalt ve kalsit dışındaki madenler için fiyatın 7,50-TL/ton olarak belirlendiği; davacı şirket tarafından 27/04/2016 tarihli yazıyla, 2015 yılı oluşan ortalama ocak başı maliyetlerinin 2,41-TL/ton olarak gerçekleştiği, 7,50-TL/ton satış bedelinin öngörülemeyen zararlara sebebiyet vereceğinden bahisle ihtirazi kayıtla sunulan 2015 yılı satış bilgi formlarının 2,41-TL/ton maliyet bedeli üzerinden revize edilerek yeniden hazırlanmasının davalı idareden talep edildiği, 30/06/2016 tarihli yazıyla da ihtirazi kayıtla yatırılan bedelin iadesinin talep edildiği görülmektedir.
Uyuşmazlıkta; 27/01/2016 tarihinde davalı idarenin internet sitesinde 2015 yılı II (a) grubu madenlerin ocak başı satış fiyatlarının ilan edildiği, ilan tarihini izleyen günden itibaren işlemeye başlayan altmış günlük dava açma süresi içerisinde davacı şirket tarafından herhangi bir başvuru yapılmadığı, 2577 sayılı Kanun’un 11. maddesi kapsamında 27/04/2016 tarihli başvurunun, dava açma süresi geçirildikten sonra yapıldığı, dava açma süresi geçirildikten sonra yapılan başvurunun zımnen reddi üzerine değiştirilmesi istenilen düzenleyici işlemin iptal davasına konu edilemeyeceği, aksi durumun kabulü halinde kamu düzeninden sayılan dava açma süresinin gözardı edilmesi sonucunu doğuracağı, dolayısıyla dava açma süresi geçirildikten sonra yapılan başvurunun dava açma süresini ihya etmeyeceği tartışmasızdır.
Benzer bir uyuşmazlık için Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 13/03/2019 tarih ve E:2018/686, K:2019/1082 sayılı kararı bulunmaktadır.
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Bu durumda; davanın süre aşımı yönünden reddine karar verilmesi gerekirken, işin esasına girilerek verilen Mahkeme kararında ve karara yönelik istinaf başvurusunu reddeden temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesi’nin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 01/12/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.