Danıştay 9. Daire, Esas No: 2019/4582, Karar No: 2022/404

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Başkanlığı

KARŞI TARAF (DAVACI) : … İnş. San. ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin 18/04/2019 tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı tarafından, arsa karşılığı gelir paylaşımı işi sözleşmesine ilişkin olarak ödenen damga vergisinin iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali ile ödenen 1.797.117,30-TL’nin yasal faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesi … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacı ile taşınmaz sahipleri arasında noterde 13/10/2016 tarihinde “… Belediyesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı 13.840,79m2 Alanlı Taşınmazın Arsa Karşılığı Gelir Paylaşımı İş Sözleşmesi” adı altında sözleşme düzenlendiği, söz konusu taşınmazın 20/12/2016 tarihinde riskli yapı olarak tapuya şerhi üzerine, daha önce ödenen damga vergisi ile noter harcının 6306 sayılı Kanun kapsamında iadesi istemiyle yapılan düzeltme ve şikayet başvurusunun, gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinin, taşınmazın riskli yapı olduğunun tapuya şerh edildiği tarihinden önce yapıldığı, bu nedenle yapılan sözleşmeye noter harcı ve damga vergisi istisnası uygulanamayacağı gerekçesiyle reddedildiği, her ne kadar davacı tarafından, sözleşme tarihinden sonra gayrimenkülün tapuya riskli yapı olarak tescil edilmesinin yapının riskli yapı olduğu durumunu değiştirmeyeceği, riskli yapı belgesinin ibrazı için 6306 sayılı Kanunda bir sınırlama bulunmadığı gerekçesiyle kararın kaldırılması istenilmiş ise de, Kanunda öngörülen istisna hükmünün uygulanması için ilk önce yapının riskli yapı olduğunun tespit edilmesi, daha sonra, sözleşme imzalanması gerektiği, dolayısyla yapının riski yapı olduğu tespit edilmeden yapılan işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile uygulamaların, noter harcı, tapu harcı, belediyelerce alınan harçlar, damga vergisi, veraset ve intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve diğer ücretlerden istisna edilmeyeceği anlaşıldığından, davalı idarenin şikayet başvurusunun reddine dair işleminde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Gayrimenkullerin ivaz karşılığında devir ve iktisabının harca tabi olduğu, ancak 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun uyarınca yapılacak devir ve tescillerin ise tapu harcından müstesna olduğu, buna göre anılan kanun uyarınca yapılan kentsel yenileme uygulamalarının belirtilen istisnadan yararlanacağı, davacı ile taşınmaz sahipleri arasında noterde 13/10/2016 tarihinde “… Belediyesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı 13.840,79m2 Alanlı Taşınmazın Arsa Karşılığı Gelir Paylaşımı İş Sözleşmesi” adı altında sözleşme düzenlendiği, söz konusu taşınmazın 20/12/2016 tarihinde riskli yapı olarak tapuya şerh edildiği, sözleşme tarihinden sonra gayrimenkulün riskli olarak tapuya şerh edilmesi, sözleşmenin yapıldığı tarihte riskli yapı olması durumunu değiştirmeyeceğinden ve davacı tarafından riskli yapı şerhi bulunan, yeniden inşa edilen taşınmaz için düzenlenen sözleşme, 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun gereğince damga vergisi ve harçtan müstesna olduğundan dolayı yapılan başvurunun reddedilmesinde yasal isabet görülmediği gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulü ile Mahkeme kararının kaldırılmasına, davanın kabulüne, dava konusu 1.797.117,30-TL’nin idareye başvuru tarihinden (04/07/2017) itibaren 3095 sayılı Kanun hükümleri uyarınca hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davacıya iadesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Dava konusu sözleşmeye ait noter harcı ve damga vergisi tahsilatın noter tarafından yapıldığı, olayda herhangi bir vergi hatası bulunmadığından düzeltme şikayet hükümlerinin uygulanmasının mümkün olmadığı, sözleşmeye konu yapının 6306 sayılı kanun kapsamında olmadığı, riskli yapı şerhinin tapuya işlendiği tarihten önce sözleşmenin düzenlendiği, yapılan işlemin hukuka uygun olduğu iddiasıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY: Davacı tarafından, arsa karşılığı gelir paylaşımı işi sözleşmesine ilişkin olarak ödenen damga vergisi ve noter harcının iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali ile ödenen 1.797.117,30-TL’nin yasal faiziyle birlikte iadesi istenilmektedir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyası aynı tarihte arara bağlanan Danıştay Dokuzuncu Dairesinin E:2019/4440 sayılı dosyasında yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden; dava dilekçesinde dava konusu istemin 1.797.117,30-TL damga vergisinin yasal faiziyle birlikte iadesine ilişkin olduğu, Üsküdar Vergi Dairesi Müdürlüğü’ne yapılan düzeltme başvurusunun reddi üzerine açılan davada verilen merciine tevdi kararı üzerine … Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı işlemin dava konusu edildiği, E:… sayılı dosyada ise dava konusu istemin 1.797.117,30-TL damga vergisi ve 31.544,60-TL noter harcı toplamı 1.828.661,90-TL’nin iadesine ilişkin olduğu, Beyoğlu Vergi Dairesi Müdürlüğü’ne yapılan düzeltme başvurusunun reddi üzerine açılan davada verilen merciine tevdi kararı üzerine … Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı işlemin dava konusu edildiği, her iki dosyada da, davacı ile … Belediyesi, … pafta, … ada, … parselde kayıtlı … nolu yapı malikleri arasında noterde 13/10/2016 tarihinde düzenlenen “… Belediyesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı 13.840,79m2 Alanlı Taşınmazın Arsa Karşılığı Gelir Paylaşımı İş Sözleşmesi”ne dayanılarak ödenen damga vergisinin iadesinin talep edildiği ve her iki dosyada da sözleşme örneğinin yer almadığı ve Bölge İdare Mahkemesince her iki dava konusu edilen tutarın da iadesine karar verildiği anlaşıldığından düzeltme-şikayet başvurularına konu edilen ve iadesi istenen tutar hususunda mükerrerlik olup olmadığı değerlendirilmek suretiyle yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.