Danıştay 8. Daire, Esas No: 2021/4581, Karar No: 2022/261

Kararın Düzeltilmesi İsteminde Bulunan (Davacı) : …
Vekili : Av. ….

Karşı Taraf (Davalılar) : 1- … Başkanlığı
Vekili : Av. …
2- …Üniversitesi Rektörlüğü – …
Vekili : Av. …
3- … Üniversitesi Rektörlüğü

İstemin Özeti :Danıştay Sekizinci Dairesi’nin 10/02/2021 tarih ve E:2016/5571; K:2021/749 sayılı kararının; hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Karar düzeltme talebinin reddi gerektiği savunulmuştur.

Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : İstemin kabul edilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi istemine ilişkin dilekçede öne sürülen düzeltme nedenleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 54. maddesine uygun bulunduğundan düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Sekizinci Dairesinin 10/02/2021 tarih ve E:2016/5571; K:2021/749 sayılı kararı kaldırılarak işin esası yeniden incelendi .
Dava, 2547 sayılı Kanun’un 35. maddesi uyarınca Ö.Y.P. kapsamında yüksek lisans eğitimi almak üzere kadrosu geçici olarak Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsüne aktarılan davacının, devam ettiği bilimsel hazırlık programını yönetmelikte belirtilen azami sürede tamamlamadığından bahisle Anadolu Üniversitesi ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlem ile kadrosunun Amasya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Araştırma görevlisi kadrosuna naklen alınmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, davacının yüksek lisans programına 11/02/2013 tarihinde kayıt olduğu ve bu programa ilişkin bilimsel hazırlık programını 3. dönemde bitirdiği sabit olmakla birlikte, davalı Anadolu Üniversitesince Yönetmelikte belirtilen azami süreyi aşan davacı ile ilgili 2. dönem sonunda herhangi bir işlem yapılmadığı, davacının 3. döneme devam etmesine izin verildiği gibi bilimsel hazırlık programından sonra yüksek lisans programından da 2 yarıyıl ders alarak başarılı olduğu, Anadolu Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’nin 10. maddesinin 6. fıkrasından anlaşılacağı üzere bilimsel hazırlık programını iki yarıyıl içinde başarı ile tamamlayamayanların ilgili döneme ait öğrenci katkı payı veya öğrenim ücretlerini ödemek koşulu ile öğrenimlerine devam etmek için kayıt yaptırabilecekleri ve bazı haklar hariç öğrencilik statülerinin devam edeceğinin açık olduğu, dolayısıyla davacının bilimsel hazırlık programında öngörülen azami süre (iki yarıyıl) üzerine 3 yarı yıl daha öğrenimine devam ettiği, üniversite idaresinin bu süreçte davacının ilişiğini kesmeyerek öğrenim haklarının devam ettiğini zımnen kabul ettiği, bu durumun aksinin kabulünün haklı beklenti, hukuki güvenlik ve idari istikrar ilkelerine de ters düşeceği; Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Yürütme Kurulu’nun 29/07/2015 tarihli toplantısında, 2547 sayılı Kanun’un geçici 67. maddesinin, Ö.Y.P., 50/d ve 2547 sayılı Kanun’un 35. maddesi kapsamındaki araştırma görevlisi kadrosunda lisansüstü eğitim sürelerinin hesaplanmasında uygulanmamasına karar verilmişse de, geçici 67. maddede bu yönde bir kısıtlamaya yer verilmediği, maddenin yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan tüm öğrencileri kapsadığı, davacının da öncelikli olarak yüksek lisans öğrencisi olduğu (kaldı ki davacının yüksek lisans öğreniminin ikinci döneminde Ö.Y.P. kapsamına girdiği, öğrencilik statüsünün sona erdirilmesine bağlı olarak Ö.Y.P. kapsamındaki görevlendirmesinin de kaldırıldığı) dikkate alındığında dava konusu işlemlerde bu yönüyle de hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
01/07/1996 tarih ve 22683 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’nin “Bilimsel Hazırlık Programına Öğrenci Kabulü” başlıklı 3. maddesinde, “(a) Yüksek lisans ve doktora programlarında, nitelikleri aşağıda belirtilen adayların eksikliklerini gidermek amacıyla Bilimsel Hazırlık Programı uygulanabilir … (d) Bilimsel Hazırlık Programı ile ilgili devam, ders sınavları, ders notları, derslerden başarılı sayılma koşulları, ders tekrarı, kayıt silme ve diğer esaslar ilgili senato tarafından kabul edilen yönetmelikte belirtilir. … (e) Bilimsel Hazırlık Programı’nda geçirilecek süre en çok bir takvim yılıdır. Bu süre dönem izinleri dışında uzatılamaz. Bu programda geçirilen süre, bu Yönetmelikte belirtilen yüksek lisans veya doktora programı sürelerine dahil edilmez.” hükmüne yer verilmiştir.
22/05/2013 tarih ve 28654 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Anadolu Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’nin 10. maddesinde, “(1) Tezli yüksek lisans ve doktora/sanatta yeterlik programlarında, nitelikleri aşağıda belirtilen adayların eksikliklerini gidermek amacıyla bilimsel hazırlık programı uygulanabilir. … (4) Bilimsel hazırlık programında başarılı sayılmak için, bir yüksek lisans öğrencisinin, bu programdaki her dersten en az DC notu alması ve en az 2,20 genel not ortalaması elde etmesi, bir doktora öğrencisinin ise her dersten en az CC notu alması ve en az 2,70 genel not ortalaması elde etmesi gerekir. Bilimsel hazırlık programı ile ilgili devam, sınav, ders tekrarı ve diğer esaslar bu Yönetmelikte yer alan ilkelere tabidir. (5) Bilimsel hazırlık programında geçirilecek süre en çok iki yarıyıldır. Bu süre Senato tarafından belirlenmiş haklı ve geçerli nedenlere bağlı süreler dışında uzatılamaz. Bilimsel hazırlık programında geçirilen süre, bu Yönetmelikte belirtilen yüksek lisans veya doktora programı sürelerine dahil edilmez. (6) Bilimsel hazırlık programını iki yarıyıl içinde başarı ile tamamlayamayanlar 2547 sayılı Kanunun 46ncı maddesinde belirtilen koşullara göre ilgili döneme ait öğrenci katkı payı veya öğrenim ücretlerini ödemek koşulu ile öğrenimlerine devam etmek için kayıt yaptırabilir. Bu durumda, ders ve sınavlara katılma ile tez hazırlama hariç, öğrencilere tanınan diğer haklardan yararlandırılmaksızın öğrencilik statüleri devam eder.” kuralı getirilmiştir.
Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar’ın “Öğrenim süresi” başlığını taşıyan 10. maddesinin 1. fıkrasında; ÖYP araştırma görevlilerinin öğrenim sürelerinin, Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinde belirlenen azami öğrenim süreleri olduğu belirtilerek; aynı maddenin 2. fıkrasında; “Bu Usul ve Esaslar gereğince yabancı dil yeterliliği sağlamak için verilen süreler ile Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereğince azami süre içinde çalışmalarını tamamlayamayan, Ö.Y.P.’ye devam etmek istemeyen, kadrosunun bulunduğu yükseköğretim kurumunda görevine başlamayan veya görevine başlayıp mecburi hizmet yükümlülüğünü yerine getirmeyen Ö.Y.P. araştırma görevlilerinin ilişikleri kesilerek haklarında taahhütname ve kefaletname senedi uyarınca işlem yapılır.” kuralı yer almıştır.
26/11/2014 tarih ve 29187 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yayımı tarihinde yürürlüğe giren 6569 sayılı Kanun ile yükseköğretime kayıtlı olan ve daha önce ilişiği kesilen öğrencilere bir takım haklar tanınmış, anılan Kanun’un 32. maddesi ile 2547 sayılı Kanuna eklenen Geçici 67. maddesinde, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim sürelerinin dikkate alınmayacağı kuralı getirilmiştir.
26/11/2014 tarih ve 29187 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6569 sayılı Kanun’un 32. maddesi ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’na eklenen geçici 67. maddesinde yer alan “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmaz.” hükmünün, halen Ö.Y.P., 50/d, 2547 sayılı Kanun’un 35. maddesi kapsamındaki araştırma görevlisi kadrolarında bulunanların lisansüstü eğitim sürelerinin hesaplanmasında uygulanmamasına ilişkin 29/07/2015 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararının iptali istemiyle açılan davada Dairemizce verilen yürütmenin durdurulması isteminin reddine ilişkin karara karşı yapılan itiraz üzerine, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 26/04/2017 gün ve Yd İtiraz No:2017/231 sayılı kararıyla; 2547 sayılı geçici 67. maddesinde, düzenlemenin yürürlüğe girdiği 26/11/2014 tarihinde yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan tüm öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim sürelerinin dikkate alınmayacağının öngörüldüğü, bu tarihte araştırma görevlisi olan ya da olmayan öğrenciler arasında herhangi bir ayrıma gidilmediği gibi söz konusu hükmün araştırma görevlilerine uygulanmamasına yönelik bir istisnanın da Kanunda yer almaması nedeniyle, kararın üst norm olan 2547 sayılı Kanuna aykırı olduğu gerekçesiyle itirazın kabulü ile yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne ve aynı gerekçelerle Dairemizin 14/03/2019 tarih ve E:2015/11995, K:2019/1879 sayılı kararıyla Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararının iptaline karar verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Matematik Bölümü mezunu olan davacının, 11/02/2013 tarihinde Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar Mühendisliği Anabilim Dalı yüksek lisans programına kayıt yaptırarak 2012-2013 Bahar Dönemi Bilimsel Hazırlık Programında ders almaya başladığı, söz konusu dönemde aldığı derslere devam etmediği ve derslerden “FF” notu aldığı, bu arada bu programa kayıtlı iken 05/09/2013 tarihinde Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı kapsamında Amasya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği araştırma görevlisi kadrosuna atandığı, 2547 sayılı Kanun’un 35. maddesi uyarınca yüksek lisans yapmak üzere kadrosunun geçici olarak Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalına tahsis edildiği, 2013-2014 Güz Dönemi ve 2013-2014 Bahar Döneminde Bilimsel Hazırlık Programı kapsamında aldığı dersleri başarı ile vererek, 2014- 2015 Güz Döneminden itibaren yüksek lisans programından ders almaya başladığı ve iki dönem (2014- 2015 Güz ve Bahar Dönemleri) yüksek lisans derslerini almaya devam ettiği, Anadolu Üniversitesi Rektörlüğü’nün … tarih ve … sayılı yazısı ile (davacının ders aldığı yüksek lisans programının 2. dönemi olan 2014-2015 Bahar Döneminde) davacının kayıt yaptırdığı bölümün Bilimsel Hazırlık Programında Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’nin 3/e maddesi ve Anadolu Üniversitesi Lisansüstü Eğitim- Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’nin 10/5 maddesinde belirtilen azami yasal süreyi aştığından yapılacak işlem konusunda tereddüte düşüldüğü belirtilerek, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’ndan görüş sorulduğu, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın … tarih ve …sayılı işlemi ile davacının Bilimsel Hazırlık Programında ilgili yönetmelikte belirtilen süreyi aştığı ve 2547 sayılı Kanunun 35. maddesi uyarınca tahsis edilen kadronun iade edilmesi için teklif verilmesi gerektiği yönünde görüş verildiği, ilgili görüş yazısı doğrultusunda, Anadolu Üniversitesi Rektörlüğü’nün … tarih ve … sayılı işlemi ile davacının kadrosunun üniversitesine iade edilmesi teklifinin getirildiği, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Yürütme Kurulu’nun 02/06/2015 toplantısında teklifin uygun bulunarak, Anadolu Üniversitesi Rektörlüğü’ne ve kadrosunun bulunduğu Amasya Üniversitesi Rektörlüğü’ne bildirildiği, Amasya Üniversitesi Rektörlüğü’nün 20/07/2015 tarihli onayıyla, davacının Ö.Y.P. kapsamındaki görevlendirilmesinin kaldırılarak kadrosuna iade edilmesi sonrası bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Anılan mevzuat ve dosyadaki belgelerin değerlendirilmesinden; kadrosu Anadolu Üniversitesi’ne aktarılan davacının, kadrosu aktarıldıktan sonraki bilimsel hazırlık programında başarılı olabilmesi için en az 2,20 genel not ortalaması elde etmesi ve en fazla iki yarıyıl içinde programı bitirmesi gerektiği, bilimsel hazırlık programının başlangıç tarihi olarak Ö.Y.P. kapsamında göreve başlamadan önceki yüksek lisans eğitimin bilimsel hazırlık döneminin hesabına dahil edileceği yönünde herhangi bir düzenleme bulunmadığı, lisansüstü eğitim öğrencilik statülerinin hesaplanmasında geçici 67. maddeden yararlanmasını engelleyen ya da sınırlandıran bir düzenleme bulunmadığı, 11/02/2013 tarihinde Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar Mühendisliği Anabilim Dalı yüksek lisans programına kayıt yaptırarak, bilimsel hazırlık programına başlayan ve Ö.Y.P. kapsamında, Amasya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Araştırma görevlisi kadrosuna 05/09/2013 tarihinde atanan davacının, 2013-2014 Güz Dönemi ve 2013-2014 Bahar Döneminde Bilimsel Hazırlık Programı kapsamında aldığı dersleri başarı ile vererek, 2014- 2015 Güz Döneminden itibaren yüksek lisans programından ders almaya başladığı ve iki dönem (2014- 2015 Güz ve Bahar Dönemleri) yüksek lisans derslerini almaya devam ettiği, Bilimsel Hazırlık Programını, anılan usul ve esasların atıfta bulunduğu Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği hükmünde belirtilen bir yıllık süre içinde bitirdiği, 05/09/2013 tarihinde ÖYP kapsamında davalı üniversitede göreve başlayan davacının, anılan tarihten önce başlamış olduğu yüksek lisans eğitiminde geçen sürenin, bilimsel hazırlık programındaki süreye dahil edilmesine olanak bulunmadığı, dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarih itibarıyla yüksek lisans eğitiminde azami süreyi aşmadığı, dava konusu işlemlerin hukuka aykırı olduğu anlaşıldığından, İdare Mahkemesi kararının bu gerekçe ile onanması gerekmektedir.
Öte yandan, aksinin kabulü halinde dahi 11/02/2013 tarihinde Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar Mühendisliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Programına kayıt yaptıran davacı hakkında üniversite idaresinin bu süreçte davacının ilişiğini kesmeyerek öğrenim haklarının devam ettiğini zımnen kabul ettiği, aradan 2 yıldan fazla süre geçtikten sonra davacının ders aldığı yüksek lisans programının 2. dönemi olan 2014-2015 Bahar Döneminde Anadolu Üniversitesi Rektörlüğü’nün … tarih ve … sayılı yazısı ile Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’ndan görüş sorulduğu görüldüğünden, söz konusu durumun haklı beklenti, hukuki güvenlik ve idari istikrar ilkelerine de ters düşeceği ortadadır.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesince verilen ve hüküm fıkrası itibariyle hukuka uygun bulunan kararın yukarıda belirtilen gerekçeyle onanmasına, temyiz aşamasında istemde bulunan davalı idarece yapılan masrafın üzerinde bırakılmasına, karar düzeltme aşamasında istemde bulunan davacı tarafından yatırılan … TL harç ile kullanılan posta avansının davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, posta gideri avansından artan miktarın taraflara iadesine, 26/01/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.