Danıştay 8. Daire, Esas No: 2018/1943, Karar No: 2022/320

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …gün ve E:…, K:…sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, Manisa ili, Demirci ilçesi, …Mahallesi, …sırtı mevkiinde bulunan, …ada, …parselde kurulması planlanan GSM-Baz istasyonuna ilişkin enerji nakil hattının 1728,65 m²’lik kısmının ormandan geçtiğinden bahisle, sözkonusu alanın kullanılmasına izin verilmesi isteğiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin …tarih ve E.…sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararda; 6831 sayılı Orman Kanununun ilgili maddeleri gerekse Orman Kanunu’nun 17/3 ve 18. madde Uygulama Yönetmeliğinde belirtilen hükümlere göre uygulanması gereken yasal yollar takip edilmeksizin, 6831 sayılı Orman Kanununa göre suç teşkil eden bir eylemi gerçekleştiren davacının 21.12.2015 tarihli suç zaptı düzenlendikten yaklaşık üç ay sonra 18.03.2016 tarihinde yaptığı müracaatın davalı idarece değerlendirilmesine yönelik işlemin mahkeme sonuçlanıncaya kadar bekletilmesine ilişkin davalı idare işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :Davacı tarafından, mevcut bir ceza soruşturmasının veya yargılamasının izin tesisine engel teşkil edeceğine dair bir düzenleme bulunmadığı, yargılamanın ne zaman sonuçlanacağı belli olmadığından mağdur edildikleri haberleşme sektöründe kamu hizmeti ifa ettiklerinin gözününde tutulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Manisa ili, Demirci ilçesi, …Mahallesinin kuzey kısmında bulunan davacıya ait enerji nakil hattının bir kısmının ormana ait yerden geçirildiğinin davalı idare tarafından 21.12.2015 tarihinde yapılan kontrolde tespit edildiği, direk yerlerinin kazılıp enerji direklerinin beton dökülerek dikildiği, yapılan incelemelerde davalı idareden gerekli izinlerin alınmadığı, kaçak olarak ormanlık alandan faydalanıldığı tespit olunduğundan …gün ve …sayılı suç tutanağı düzenlendiği ve …Cumhuriyet Başsavcılığında …numaralı dosya ile soruşturma başlatıldığı, davacının …tarih 419 sayılı, Manisa ili, Demirci ilçesi, …Mahallesi, …sırtı mevkiinde bulunan, …ada, …nolu parselde kurulması planlanan GSM-Baz istasyonuna ilişkin enerji nakil hattının 1728,65 m²”sinin ormandan geçtiğinden bahisle söz konusu alanda saha tahsis talebine yönelik müracaatının ise dava süreci devam ettiğinden, 6831 sayılı Orman Kanunu’nun 17/3 ve 18. Madde Uygulama Yönetmeliği gereği mahkeme sonuçlanıncaya kadar beklemeye alındığının bildirilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasa’nın “Ormanların korunması ve geliştirilmesi” başlıklı 169. maddesinde, “Devlet, ormanların korunması ve sahalarının genişletilmesi için gerekli kanunları koyar ve tedbirleri alır. Yanan ormanların yerinde yeni orman yetiştirilir, bu yerlerde başka çeşit tarım ve hayvancılık yapılamaz. Bütün ormanların gözetimi Devlete aittir. Devlet ormanlarının mülkiyeti devrolunamaz. Devlet ormanları kanuna göre, Devletçe yönetilir ve işletilir. Bu ormanlar zamanaşımı ile mülk edinilemez ve kamu yararı dışında irtifak hakkına konu olamaz.
” hükmüne yer verilmiştir.
Orman Kanunu’nun 17. maddesinin 3. fıkrasında, “Savunma, ulaşım, enerji, haberleşme, su, atık su, petrol, doğalgaz, altyapı, katı atık bertaraf ve düzenli depolama tesislerinin; baraj, gölet, sokak hayvanları bakımevi ve mezarlıkların; Devlete ait sağlık, eğitim, adli hizmet ve spor tesisleri ile ceza infaz kurumlarının ve bunlarla ilgili her türlü yer ve binanın Devlet ormanları üzerinde bulunması veya yapılmasında kamu yararı ve zaruret
olması halinde, gerçek ve tüzel kişilere bedeli mukabilinde Çevre ve Orman Bakanlığınca izin verilebilir. Devletçe yapılan ve/veya işletilenlerden bedel alınmaz. Bu izin süresi kırkdokuz yılı geçemez. Bu alanlarda Devletçe yapılanların dışındaki her türlü bina ve tesisler iznin sona ermesi halinde eksiksiz ve bedelsiz olarak Orman Genel Müdürlüğünün tasarrufuna geçer. Söz konusu tesisler Orman Genel Müdürlüğü veya Çevre ve Orman Bakanlığı ihtiyacında kullanılabilir veya kiraya verilmek suretiyle değerlendirilebilir. İzin amaç ve şartlarına uygun olarak faaliyet gösteren hak sahiplerinin izin süreleri; yer, bina ve tesislerin rayiç değeri üzerinden belirlenecek yıllık bedelle doksandokuz yıla kadar uzatılabilir. Bu durumda devir işlemleri uzatma süresi sonunda yapılır. Verilen izinler amaç dışında kullanılamaz.” hükmü bulunmaktadır.
6831 sayılı Orman Kanununun 93. maddesinde,”Bu Kanunun 17 nci maddesinde yasak edilen fiilleri işleyenler veya izne bağlı işleri izinsiz yapanlar, 91 inci madde hükümleri saklı kalmak üzere altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılırlar.” hükmü bulunmaktadır.
18/04/2014 tarih ve 28976 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve işlem tarihinde yürürlükte bulunan Orman Kanunu’nun 17/3 ve 18 inci Maddelerinin Uygulama Yönetmeliği’nin 4. Maddesinde, “(1) Ormanlık alanlarda kamu yararı ve zaruret bulunması halinde; yol, liman geri hizmet alanı, havaalanı, demiryolu, teleferik hattı, tünel gibi ulaşım tesislerine; patlayıcı madde emniyet alanı, yer altında yapılacak patlayıcı madde deposu, savunma ve güvenlik tesislerine; enerji nakil hattı, trafo binası, enerji üretim santralleri, ölçüm ve gözlem istasyonları gibi enerji tesislerine; telefon iletim hattı, iletişim panosu, ölçüm istasyonu, R/L tesisleri, radyo-televizyon verici istasyonu ve antenleri, elektronik haberleşme sistemlerine ait baz istasyonları, fiber optik kablo gibi haberleşme tesislerine; su arama, jeotermal kaynak ve doğal mineralli su arama, su kuyusu, kaptaj, su isale hattı, su deposu gibi su tesislerine; atık su tesislerine; petrol ve doğalgaz boru hattı; alt yapı tesislerine; katı atık aktarma istasyonu, katı atık bertaraf ve düzenli depolama tesislerine; ruhsata dayalı petrol ve doğalgaz arama, işletilme ve yeraltı doğalgaz depolanmasına ilişkin tesislere; baraj; gölet; sokak hayvanları bakımevi; mezarlık tesislerine; sağlık ocağı, hastane gibi sağlık tesislerine; ilk, orta ve lise ve dini eğitim tesisi gibi eğitim tesislerine; futbol sahası, kapalı spor salonu, atış poligonu gibi spor tesislerine ve bunlarla ilgili yer, bina ve tesislere izin verilebilir….” hükmü ile; “İnceleme ve Değerlendirme” başlıklı 7. maddesinde ise, ” Ormanlık alandaki taleplerde Bölge Müdürlüğü yapılan müracaatı öncelikle evrak üzerinde inceler, eksiklikler varsa on işgünü içinde müracaat sahibine bildirir. Eksiklikler tamamlanıncaya kadar talep değerlendirmeye alınmaz. Evrakın tam olması halinde heyet tarafından arazi üzerinde gerekli incelemeler yapılarak, talebin Devlet ormanlarına isabet eden kısımları için ön izin veya kesin izin raporu düzenlenir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Ormanların gözetimi Devlete ait olup, sahaların korunması ve genişletilmesi için devlet tarafından tedbirlerin alınacağı ve orman alanlarının Devletçe yönetilip, işletilebileceği yine ormanlarının mülkiyetinin devrolunamayacağı, hususları yasal düzenlemelerle güvence altına alınmıştır. Orman alanında haberleşme hizmetinin sağlaması için kamu yararı ve zaruret olması halinde, gerçek ve tüzel kişilere bedeli mukabilinde Orman Kanunun 17. maddesinin 3. fıkrası çerçevesinde izin verilebileceği de düzenlenmiştir.
Dava konusu uyuşmazlıkta, davacının Manisa ili, Demirci ilçesi, …Mahallesinde kurulması planlanan GSM-Baz istasyonuna ilişkin enerji nakil hattının orman alanından geçmesi nedeniyle alanda saha tahsis talebine yönelik müracaatının, yürürlükteki mevzuata tabi olacağı bu nedenle idarece yapılacak incelemede gerekli şartların oluşup oluşmadığınını tespit edilmesi gerektiği ancak, idarece gerekli incelemeler yapılmadan salt davacı tarafından söz konusu alanda kaçak olarak ormanlık alandan faydalanıldığı tespit olunduğu, suç tutanağı düzenlendiği ve …Cumhuriyet Başsavcılığında …numaralı dosya ile soruşturma başlatıldığı gerekçesiyle müracaatının beklemeye alınmasının yasal dayanağının olmadığı açıktır.

Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu Bölge Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.