Danıştay 6. Daire, Esas No: 2020/8035, Karar No: 2022/50

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Belediye Başkanlığı -…
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Karabük İli, Safranbolu İlçesi, Mahallesi, …ada, …ve …sayılı parsellerde 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği yapılmasına ilişkin Safranbolu Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararda; İdare Mahkemesince, mahallinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen bilirkişi raporu ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden; davalı idare tarafından alanda bütüncül yeni bir plan hazırlanması yerine parsel ölçeğinde plan kararları üretmek yoluna gidildiği, davaya konu işlemde de yine plansız kalan alan içinden …ada, …ve …sayılı parsellerin çıkarılarak bu taşınmazlar için resmi kurum alanı (kaymakamlık) kullanımı öngörüldüğü, ancak alanın kalan kısmı için nasıl ve ne şekilde plan hazırlanacağı, alanın kalan kısmının bütüncül olarak mı planlanacağı hususlarında belirsizlik oluşturulduğu, davaya konu plan değişiklikleri ile …ada, …ve …parseller için ilgili kamu kurumunun talebi üzerine plan kararları üretilerek alana donatı kullanımı eklendiği, öngörülen kullanımın şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına uygun olduğu, davacı tarafın taşınmazının plan sınırları dışında bulunduğu, bu yönüyle davacı tarafın bu hususta herhangi bir hak kaybına uğramadığı değerlendirîlmekle birlikte, alanın bütüncül planlanması yerine parçacıl parsel ölçeğinde plan kararları üretilmesinin doğru bir yaklaşım olmadığı, alanın kalan kısmının nasıl, ne şekilde ve hangi zaman sürecinde planlanacağı hususlarında belirsizlik oluşturulduğu, alanın bütüncül planlanmasına herhangi bir engel halin bulunmamasına ve alanın parçacıl olarak değil bütüncül olarak planlanması gerektiğine dair Mahkeme kararı bulunmasına karşın dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin parçacıl olarak, yalnızca …ada, …ve …sayılı parseller için plan kararları üretilmesinin şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına, imar mevzuatına, kamu yararına ve ilgili Mahkeme kararına aykırı olduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: Karabük İli, Safranbolu İlçesi, …Mahallesi, …ada, …ve …parsellerin bulunduğu dava konusu planlama alanının güneydoğu kısmında davacıya ait …ada, …sayılı parselin de yer aldığı, Safranbolu Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararı ile onaylanan olan …ada …ve …sayılı parselleri de kapsayan alanda yapılan istinaf istemine konu kararda bahsi geçen imar planının …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararıyla iptal edildiği, anılan karara yönelik istinaf isteminin …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararıyla reddedildiği, yine davacıya ait …ada, …ve …(…ada,…sayılı parselden oluşmuş) sayılı parsellerin bulunduğu alanda yapılan 1/1000 uygulama İmar ve 1/5000 nazım imar planı değişikliklerine ilişkin …tarih ve …sayılı Safranbolu Belediye Meclis kararı ile bu karara karşı yapılan itirazın reddine dair …tarih ve …sayılı anılan Belediye Meclisi kararının iptali yolunda …İdare Mahkemesi’nce verilen …günlü, E:…K:…sayılı karara yönelik istinaf isteminin de …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararıyla reddedildiği, istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Yetersiz inceleme ile hazırlanan ve hükme dayanak teşkil edecek niteliklerden yoksun olan bilirkişi raporunda, davacının parseli ile ilgili olarak hak kaybına uğramadığı, dava konusu işlemin kamu yararı içerdiği hususlarına değinilirken, bir başka bölümünde aynı işlem ile ilgili olarak bu defa şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına uygun olmadığının belirtilmesinin birbiri ile tamamen çeliştiği, dava konusu planlar ile daha önce verilen mahkeme kararlarına aykırı bir şekilde parçacıl planlama yapılmadığı, plansız kalan tüm sahanın planlarının hazırlanması belli bir süreç gerektirdiği, kamu yatırımının geciktirilmemesi amacıyla sadece mülkiyeti kamuya ait parseller plan kapsamına alındığı, özel mülkiyete ait parsellerin, plan onama sınırına dahil edilmediği, davacının parsellerinin de onama sınırı dışında olduğu, davacının plandan olumsuz etkilenmediği, aynı rapora göre dava konusu parsellere ilişkin tahsisler kamu yararına da uygun olduğu ileri sürülerek temyize konu kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Dava konusu planın davacının taşınmazını ve mülkiyet hakkını da etkilediğini temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’ÜN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dava, Karabük İli, Safranbolu İlçesi, …Mahallesi, …ada, …ve …sayılı parsellerde 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği yapılmasına ilişkin Safranbolu Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde; nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden;
– …İdare Mahkemesi’nin E:…ve E:…sayılı dosyalarında …tarihli, …sayılı meclis kararı ile 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğine dava açıldığı, dava konusu Karabük İli, Safranbolu İlçesi, …Mahallesi, …ada, …ve …sayılı parsellere ilişkin ” davacıya ait …ada …parselin bir kısmını kapsayan resmi kurum alanının (kaymakamlık) büyük bir bölümünün ticaret alanına dönüştürüldüğü, kalan bölümünün ise resmi kurum alanı (polis evi) olarak ayrıldığı, ancak resmi kurum alanının bir bölümünün ticaret alanına dönüştürülmesine ilişkin teknik ve nesnel gerekçelerin ortaya konulmadığı, daha kuzeydeki plan değişikliğinde ise; idari tesis (belediye hizmet alanı), park ve meydan kullanımı bulunan imar adasında park ve meydan kullanımlarının kaldırılarak belediye hizmet alanı ve resmi kurum alanı (Kaymakamlık) olarak planlandığı, ancak kaldırılan park ve meydan alanı yerine eşdeğer alanın ayrılmadığı görüldüğünden her iki plan değişikliğinin de Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliğine ve planlama esaslarına uygun olmadığının” tespit edilmesi nedeniyle mahkeme tarafından planların iptal edildiği, Danıştay Altıncı Dairesinin 18.02.2021 tarihli E:2019/407, K:2021/2099 ve 18.02.2021 tarihli, E:2020/2387, K:2021/2100 sayılı kararları ile iptal kararlarının onandığı ve kesinleştiği,
– Davacının maliki olduğu …ada, …sayılı kök parsel ile ilgili 2015, 2016 ve 2017 tarihli parselasyon işlemlerine karşı açılan davalarda parselasyon işlemlerinin iptaline karar verildiği ve iptal kararlarının kesinleştiği anlaşılmıştır.
Bu durumda yer verilen yargı kararları da dikkate alınarak;
-Kaymakamlık binasının bulunduğu dava konusu parsellerin, davacının kök parsel sınırları içinde bulunup bulunmadığının ve dava konusu planlamanın davacının mülkiyet hakkına zarar verip vermediğinin,
-Parçacıl planlamanın …İdare Mahkemesi’nin E:…ve E:…sayılı mahkeme kararlarının uygulanması niteliğinde olup olmadığının ve kaldırılan park alanlarına karşılık planlama ile eşdeğer yer ayrılıp ayrılmadığının,
-İmar planı değişikliğinin plan bütünlüğünü bozucu nitelikte olup olmadığının,
-Hazine parseline, komşu parsellerden farklı ve ayrıcalıklı yapılaşma haklarının verilip verilmediğinin,
-Kamusal alanın öncelikli planlanmasını gerekli kılan teknik, nesnel ve bilimsel gerekçelerin bulunup bulunmadığının,
-Planlamanın amacına uygun olarak taşınmazın kamu yararına uygun kullanımının sağlanması ile sınırlı olarak parsel bazlı değişiklik yapılan alanda sosyal teknik altyapı alanı ayrılmasının mutlaka gerekli ve zorunlu olup olmadığının,
-Kamusal alan planlamasının imar mevzuatına, koruma esaslarına, şehircilik ilkelerine uygun olup olmadığının,
tespiti için alanında uzman bilirkişilerle yerinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılarak elde edilen sonuca göre yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 04/01/2022 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X) : Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararı, usul ve yasaya uygun olduğundan onanması gerektiği oyuyla Dairemiz kararına katılmıyorum.