Danıştay 6. Daire, Esas No: 2019/11821, Karar No: 2022/3635

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : ..
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Gaziantep İli, Şahinbey İlçesi, … Mahallesi, … pafta, …. parsel sayılı taşınmazda ruhsatsız imalatlar yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 42/2. maddesi uyarınca 209.748,44-TL para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı … Belediye Encümeni kararı ve bu kararın bildirimine ilişkin … Belediye Başkanlığı Yapı Kontrol Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…., K:… sayılı kararda; ruhsata aykırı yapının davacı tarafından yapıldığı hususunun kesin bir şekilde belirlenmediği, idare tarafından gerekli araştırma yapılarak mevzuata aykırı inşai faaliyeti yapan kişi tespit edilmeksizin doğrudan yapının mülkiyet sahibine para cezası verilmesinin yasanın amacı ve anlamı ile bağdaşmayacağından, idari para cezasına yönelik dava konusu … tarih ve … sayılı … Belediye Encümeni kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, para cezası işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının gerekçesinin değiştirilerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Gaziantep İli, Şahinbey İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … parsel sayılı taşınmazda ruhsatsız yapı yapıldığının …. tarihli yapı tatil tutanağı ile tespiti üzerine, 3194 sayılı İmar Kanununun 42/2. maddesi uyarınca 209.748,44-TL para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı … Belediye Encümeni kararı alınmıştır.
Bunun üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5940 sayılı Kanunla değişik 42. maddesinde; maddede belirtilen ve imar mevzuatına aykırılık teşkil eden fiil ve hallerin tespit edildiği tarihten itibaren on iş günü içinde ilgili idare encümenince sorumlular hakkında, üstlenilen her bir sorumluluk için ayrı ayrı olarak bu maddede belirtilen idari müeyyidelerin uygulanacağı, ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre idari para cezaları uygulanacağı düzenlenmiştir. .
Anayasanın “Suç ve cezalara ilişkin esaslar” kenar başlıklı 38. maddesinin 7. fıkrasında, “Ceza sorumluluğu şahsidir.” hükmü yer almaktadır. Ceza sorumluluğunun şahsiliği ceza hukukunun temel ilkelerindendir. Cezaların şahsiliğinden amaç, bir kimsenin işlemediği bir fiilden dolayı cezalandırılmamasıdır. Başka bir anlatımla bir kimsenin başkasının fiilinden sorumlu tutulmamasıdır. Anayasanın 38. maddesinde idari ve adli cezalar arasında bir ayrım yapılmadığından idari para cezaları da bu maddede öngörülen ilkelere tabidir.
Suç ve cezaların şahsiliği ilkesi gereğince; 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesindeki “yapı sahibi” ifadesinden fiilen ruhsatsız ya da ruhsata aykırı yapıyı yapan kişinin anlaşılması gerektiği, öte yandan, yapı sahibinin her zaman taşınmaz maliki ya da ruhsat sahibi ile aynı kişi olmayacağı da tabiidir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; Gaziantep İli, Şahinbey İlçesi, … Mahallesi, … pafta, …. parsel sayılı taşınmazda ruhsatsız yapı yapıldığının 31/10/2016 tarihli yapı tatil tutanağı ile tespiti üzerine, 3194 sayılı İmar Kanununun 42/2. maddesi uyarınca 209.748,44-TL para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı … Belediye Encümeni kararı alınması üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda; yapı tatil tutanağında “yapı sahiplerinin Hatice Yıldırım ve tapu kayıt listesindeki ortakları” olarak belirlendiği, toplam on yedi adet ruhsatsız yapı bulunduğu belirtilmiş, cezaların şahsiliği ilkesi gereği ruhsatsız yapıyı yapanın açık ve net olarak belirlenmesinden sonra yapıyı yapana para cezası verilmesi ve birden fazla hissedarı bulunan bir taşınmaz üzerinde hissedarlar tarafından birlikte yapı yapılması halinde para cezası miktarının yapıyı yapanların hisseleri oranında bir saptama yapılması suretiyle hesaplanması gerekirken, buna ilişkin bir belirleme yapılmaksızın, kimden hangi oranda tahsil edileceği belirtilmeden tesis edilen para cezası verilmesine ilişkin encümen kararında hukuka uyarlık görülmemiştir.
Öte yandan, her ne kadar para cezasının bildirimine ilişkin … Belediye Başkanlığı Yapı Kontrol Müdürlüğünün …. tarih ve … sayılı işlemi ile ilgili Mahkeme kararında hüküm kurulmamışsa da, para cezasının iptali yönündeki kararda sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik olmadığı sonucuna varıldığından, bu husus kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Bu itibarla, para cezasına ilişkin encümen kararının iptali yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararının iptale ilişkin kısmında sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ne gönderilmesine, 24/03/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.