Danıştay 6. Daire, Esas No: 2018/2799, Karar No: 2021/14488

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNAN (DAVACI) : … Odası … Şubesi
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararın onanmasına dair Danıştay Altıncı Dairesinin 19/12/2017 tarih ve E:2013/2867, K:2017/10973 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Elektrik fen adamı …’nın fenni mesuliyetini üstlenmesi ile düzenlenen; … tarihli, … sayılı, … tarihli, … sayılı, … tarihli, … sayılı, … tarihli, … sayılı, … tarihli, … sayılı, … tarihli, … sayılı yapı ruhsatlarının iptali ile fen adamlarının fenni mesuliyet üstlenmesi uygulamasından vazgeçilmesi istemiyle 12/04/2011 tarihinde yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .. İdare Mahkemesince; dosyanın ve yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporun birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu yapı ruhsatlarını hazırlayan elektrik teknisyeninin Elektrik İle İlgili Fen Adamlarının Yetki, Görev ve Sorumlulukları Hakkında Yönetmeliğin 3. maddesinde belirtilen 1. gruba dahil olduğu, 50 KW’a kadar bağlantı gücü bulunan projeleri hazırlayabileceği, dava konusu yapı ruhsatlarının ise 50 KW’a kadar bağlantı gücünü içerdiği, bu sebeple dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davacının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, fen adamlarının denetime yönelik fenni mesuliyet yüklenemeyeceği, bu sebeple dava konusu yapı ruhsatlarının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Altıncı Dairesinin 19/12/2017 tarih ve E:2013/2867, K:2017/10973 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davalı idarece düzenlenen … tarihli, … sayılı, … tarihli, … sayılı, … tarihli, … sayılı, … tarihli, … sayılı, … tarihli, … sayılı, … tarihli, … sayılı yapı ruhsatlarında, inşaata ait elektrik projesinin elektrik teknisyeni … tarafından imzalanarak düzenlenmesi ve anılan yapı ruhsatlarının denetime ilişkin fenni mesul kısmında aynı elektrik teknisyeninin isminin yer alması nedeniyle, davacı oda tarafından denetime ilişkin fenni mesuliyetin elektrik teknisyeni tarafından üstlenilemeyeceği, fen adamlarının fenni mesuliyet üstlenmesi uygulamasından vazgeçilmesi istemiyle 12/04/2011 tarihinde yapılan başvurunun zımnen reddi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun “Müelliflik, fenni mesuliyet, şantiye şefliği, yapı müteahhitliği ve kayıtlar” başlıklı 28. maddesi; bu Kanun kapsamındaki mimarlık, mühendislik ve planlama hizmetine ilişkin harita, plan, etüt, proje ve eklerinin düzenlenmesi ve bunların yerine getirilmesinin; uygulamada bulunulacak alanın, yerleşme merkezinin ve yapının sınıfına, özelliğine ve büyüklük derecesine göre, uzmanlık alanlarına uygun olarak 38 inci maddede belirtilen meslek mensuplarına yaptırılmasının mecburi olduğunu, müellifler ve uygulamada bulunan meslek mensuplarının, işlerini bu Kanuna ve ilgili diğer mevzuata uygun olarak gerçekleştirmekten sorumlu olduklarını, yapıda inşaat ve tesisat işleri ile kullanılan malzemelerin kamu adına denetimine ilişkin fenni mesuliyetin, ruhsat eki etüt ve projelerin gerektirdiği uzmanlığı haiz meslek mensupları tarafından ayrı ayrı üstlenilmek zorunda olduğunu, fenni mesul mimar ve mühendislerin uzmanlık alanlarına göre; yapının, tesisatı ve malzemeleri ile birlikte, bu Kanuna, ilgili diğer mevzuata, uygulama imar planına, ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere, standartlara ve teknik şartnamelere uygun olarak inşa edilmesini denetlemekle görevli olduklarını, fenni mesullerin, Bakanlık tarafından çıkarılan yönetmelikte belirlenen sınıf, özellik ve büyüklüğe sahip bulunan yapıların denetimi faaliyetine yardımcı olmak üzere, 38 inci maddeye göre uygun nitelikte ve sayıda fen adamı istihdam etmek mecburiyetinde olduklarını düzenleme altına almıştır. Aynı Kanun’un “Halihazır haritaların, imar planlarının ve yapı projelerinin hazırlanması ve uygulanması” başlıklı 38. maddesi; halihazır harita ve imar planlarının hazırlanması ve bunların uygulanmasının fenni mesuliyetini; uzmanlık, çalışma konuları ve ilgili kanunlarına göre, mühendisler, mimarlar ve şehir plancılarının deruhte edeceklerini, yapıların, mimari, statik ve hertürlü plan, proje, resim ve hesaplarının hazırlanmasını ve bunların uygulanmasıyla ilgili fenni mesuliyetleri, uzmanlık konularına ve ilgili kanunlarına göre mühendisler, mimarlar ile görev, yetki ve sorumlulukları yönetmelikle düzenlenecek olan fen adamlarının deruhte edeceklerini, düzenlemiştir.
Elektrik İle İlgili Fen Adamlarının Yetki, Görev ve Sorumlulukları Hakkında Yönetmelikte, elektrik ile ilgili fen adamlarının görev, yetki ve sorumlulukları şu şekilde belirtilmiştir.
1 inci Grup:
a) Elektrik iç tesis projesi müelliflik işleri:
Bağlantı gücü 50 KW`a kadar olan binaların elektrik iç tesis projesi hazırlama,
b) Elektrik iç tesis yapım işleri:
Denetime yönelik fenni mesuliyet sorumluluğu elektrik veya elektrik ve elektronik mühendislerince veya Yapı Denetim Kuruluşunun denetçi elektrik veya elektrik ve elektronik mühendislerince üstlenilen bağlantı gücü 1500 KW, 400 Volt’a kadar elektrik iç tesislerinin yapımı,
c) Muayene ve kabul işleri:
(b) bendine uygun olarak kendileri tarafından yapılan tesislerin muayene, bağlantı, ölçü ve kabulü için gerekli işlerin tamamlanması,
d) İşletme ve bakım işleri:
Bağlantı gücü 1500 KW`a kadar (gerilimi 36 kV’a kadar) olan tesislerin işletme, bakımı ve ölçü, işlerinde yetkilidirler.
2 nci Grup:
a) Elektrik iç tesis projesi müelliflik işleri:
Bağlantı gücü 30 KW`a kadar olan binaların elektrik iç tesis projesi hazırlama,
b) Elektrik iç tesis yapım işleri:
Denetime yönelik fenni mesuliyet sorumluluğu elektrik veya elektrik ve elektronik mühendislerince veya Yapı Denetim Kuruluşunun denetçi elektrik veya elektrik ve elektronik mühendislerince üstlenilen bağlantı gücü 1250 KW, 400 Volt’a kadar elektrik iç tesislerinin yapımı,
c) Muayene ve kabul işleri:
(b) bendine uygun olarak kendileri tarafından yapılan tesislerin muayene, bağlantı, ölçü ve kabulü için gerekli işlerin tamamlanması,
d) İşletme ve bakım işleri:
Bağlantı gücü 1000 KW`a kadar (gerilimi 36 kV’a kadar) olan tesislerin işletme, bakımı ve ölçü, işlerinde yetkilidirler.
3 üncü Grup:
a) Elektrik iç tesis projesi müelliflik işleri:
Bağlantı gücü 16 KW`a kadar olan binaların elektrik iç tesis projesi hazırlama,
b) Elektrik iç tesis yapım işleri:
Denetime yönelik fenni mesuliyet sorumluluğu elektrik veya elektrik ve elektronik mühendislerince veya Yapı Denetim Kuruluşunun denetçi elektrik veya elektrik ve elektronik mühendislerince üstlenilen bağlantı gücü 500 KW, 400 Volt’a kadar elektrik iç tesislerinin yapımı,
c) Muayene ve kabul işleri:
(b) bendine uygun olarak kendileri tarafından yapılan tesislerin muayene, bağlantı ölçü ve kabulü için gerekli işlerin tamamlanması,
d) İşletme ve bakım işleri:
Bağlantı gücü 500 KW`a kadar (gerilimi 36 kV’ a kadar) olan tesislerin işletme, bakımı ve ölçü, işlerinde yetkilidirler.
Aynı Yönetmeliğin fen adamlarının sorumluluğuna ilişkin 5. maddesi, fen adamlarının, ilgili idarelere karşı yönetmelikte belirlenen yetkilerine ve ihtisas ve iştigal konularına göre, aldıkları işlerin yürürlükteki kanuna, imar planına, yönetmeliğe, ruhsat ve eki projelerine, Türk Standartlarına, Teknik Şartnamelere, İş Güvenliği Tüzüğüne, ilgili tüm mevzuat hükümlerine, fen, sanat ve sağlık kurallarına uygun olarak tamamlanmasından yükümlü ve sorumlu olduklarını, fen adamlarının, tesisatın sağlamlığından, niteliklerinden, usulsüzlük ve tekniğe aykırı yapılmış olmasından doğacak zararlardan ayrıca sorumlu bulunduklarını düzenlemekte, aynı Yönetmeliğin sicil ile ilgili 11. maddesi, yapım işlerini yükümlenen fen adamlarının kayıtlarının tutulmasında, yapıda elektrik ile uygulamaların denetimine yönelik olarak elektrik fenni mesuliyetini üstlenen mühendisin veya yapı denetim kuruluşunun elektrik denetçi mühendisinin kayıtla ilgili olarak bildireceği görüş ve kanaatlerin esas alınacağını, kayıtların birer kopyalarının her yıl sonunda o ilin Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne ve fen adamının üyesi olduğu meslek odasına gönderileceğini düzenlemektedir.
13/07/2001 tarih ve 24461 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 11. maddesinde, bu Kanun’un uygulanmasına 19 pilot ilde başlanacağı, pilot illerin genişletilmesi ve daraltılmasına Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunun (Cumhurbaşkanı) yetkili olduğu belirtilmiş ve Bakanlar Kurulunca alınan 14/06/2010 tarih ve 2010/624 sayılı karar ile 01/01/2011 tarihinden itibaren Kanun’un tüm illerde uygulanmasına geçilmiştir. Anılan Kanun’un uygulanmasında “Yapı denetim kuruluşu”nun Bakanlıktan aldığı izin belgesi ile münhasıran yapı denetimi görevini yapan, ortaklarının tamamı mimar ve mühendislerden oluşan tüzel kişiyi, “Denetçi mimar ve mühendis”in ise ilgili mühendis ve mimar meslek odalarına üyeliği devam eden ve Bakanlıkça denetçi belgesi verilmiş mühendis ve mimarları ifade edeceği belirtilmiştir.Aynı Kanununun 2. maddesinde yapı denetim kuruluşlarının denetçi mimar ve mühendisler ile yardımcı kontrol elemanları istihdam edecekleri; 3. maddesinde ise, bu Kanunun uygulanmasında, yapı denetim kuruluşlarının imar mevzuatı uyarınca öngörülen fenni mesuliyeti ilgili idareye karşı üstlenecekleri öngörülmüştür.
Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğinin 5. maddesinde, Denetim Kuruluşu: “Tesis sahibi tarafından tercih edilen ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun kapsamındaki yapıları denetlemekle görevli olan yapı denetim kuruluşları, bu kanunla belirlenen pilot iller dışında kalan yerlerde ise uzmanlık konularına göre yapının elektrikle ilgili fenni mesuliyetini üzerine alan fenni mesulü ve bu Kanun kapsamı dışında kalan diğer yapılarda elektrik iç tesislerini muayene etmekle görevli olan, elektrik iç tesislerine enerji verecek kuruluşları” olarak tanımlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, konuya ilişkin yasal düzenlemelere göre, 3194 sayılı Kanunun 38. maddesinde belirtilen meslek mensuplarından olan elektrik tesisatçıları, müellif ve uygulamada bulunanlar arasında sayıldığından elektrikle ilgili fen adamı sıfatıyla Yönetmelikteki sınırlar içerisinde, elektrik proje ve hesaplarının hazırlanmasını ve bunların uygulanmasıyla ilgili fenni mesuliyetleri de üstlenebileceklerdir. Ancak, fenni mesul elektrik veya elektrik ve elektronik mühendisleri dışındaki fen adamlarının, elektrikle ilgili tesisatın, mevzuata, ruhsat eki etüt ve projelere, standartlara ve teknik şartnamelere uygun olarak inşa edilmesine ilişkin denetim görevi üstlenmesine hukuken olanak bulunmamaktadır.
3194 sayılı İmar Kanunu ile 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanununun, elektrik tesisatçıları arasında denetime yönelik fenni mesuliyet sorumluluğunu müstakilen elektrik veya elektrik ve elektronik mühendislerine tanımakta olduğu, denetime yönelik fenni mesuliyet dışındaki alanlarda ilgili Yönetmelikte belirlenen sınırlar dahilinde elektrikle ilgili fen adamlarının görev üstlenmesine hukuken bir engel olmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
Özetle; mevzuatımızda elektrik işleri ile ilgili fenni mesuliyet, uygulamaya yönelik ve denetime yönelik olmak üzere iki kısma ayrılmaktadır. Denetime yönelik fenni mesuliyet sadece meslek mensubu olarak ifade edilen elektrik veya elektrik ve elektronik mühendisleri tarafından yapılabilirken, uygulamaya yönelik fenni mesuliyet meslek mensubu olan mühendisler tarafından her halükarda, fen adamları tarafından ise Yönetmelikte belirtilen sınırlar dahilinde yapılabilmektedir.
Açıklanan nedenlerle elektrik teknisyeni olan …’nın denetime yönelik fenni mesuliyetini üstlendiği yapı ruhsatlarında hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin … İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:…sayılı kararının 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 27/12/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.