Danıştay 6. Daire, Esas No: 2018/1450, Karar No: 2022/1367

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Belediye Başkanlığı-…
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince verilen …tarih ve E:…K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul İli, Maltepe İlçesi, …Mahallesi, …ada, …parsel sayılı taşınmazı da kapsayan 10.12.2012 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile anılan imar planına yapılan itirazın zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, taşınmazın 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planında K4 notasyonu ile konut alanında kaldığı, plan notlarına göre imar uygulaması ve ifraz işlemleri yapabilmek için parselin en az 500 m2 olması gerektiğinin belirtildiği, bu nedenle dava konusu plan uyarınca 308 m2 olan söz konusu taşınmazda yeni bir bina inşa edilmesinin mümkün olmadığı, imar haklarının önceki planlara göre oldukça azaldığından parsel ölçeğinde uygulamanın da toplu uygulamanın da mümkün olmadığı, bu durumun dava konusu taşınmaz için eşitsiz bir durum oluşturduğu, dava konusu planda farklı yoğunluk uygulamaları ile toplu uygulama yapılması konusunda belirsizlik bulunduğu, bu belirsizliklerin planın genel kurgusunda bozulmalara ve tutarsızlıkların ortaya çıkmasına neden olacağı, park ve yeşil alan miktarı olarak öngörülen 155051 m2 değerin Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinde öngörülen değerlerin altında kaldığı, yapılaşma koşullarının mevcut durumun nitelikleri ile uyuşmadığı gibi parsel bazında eşitsizlikler oluşturduğu, imar planının davaya konu taşınmaza ilişkin kısmının şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; Mahkemesince verilen karar hukuka uygun bulunmakla birlikte, dava konusu parselinde içerisinde yer aldığı alanda kamusal amaçlarla kullanılan ve TOKİ’ye devredilen taşınmazların bulunduğu, TOKİ’nin mülkiyetindeki taşınmazların malikin rızası olmadan davacıların taşınmazlarına özgülenmesine yasal olanak bulunmadığı, planlanan alanda şahısların kullanımında olan yerleşik konutlarının aynı haliyle korunmasının amaç edinmesine de olanak bulunmadığı, parsellerin birleştirilmesi plan notları ile teşvik edilerek ve parsellerin birleştirilmesi halinde emsalin arttırılacağına dair plan notları oluşturulmuş ise de, planlanan alanda yer alan donatılar sabit kaldığı halde nüfus ve yapı yoğunluğunun arttırılmasının da donatı standartlarının belirsizleşmesine, bu imkandan yararlanılması halinde sosyal donatı miktarının azalmasına neden olacağından, bu durum planın belirliliği ilkesine aykırılık oluşturacağı gerekçesinin eklenmesi suretiyle istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu uygulama imar planının üst ölçekli 1/5000 ölçekli nazım imar planı doğrultusunda hazırlandığı, emsal değerlerinin üst ölçekli plana göre hesaplanarak 1/1000 ölçekli uygulama imar planının belirlendiği, işlemin plan hiyerarşisine, şehircilik ilkeleri, planlama esasları, hukuka ve mevzuata uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY : İstanbul İli, Maltepe İlçesi, …Mahallesi, …ada, …parsel sayılı davacıya ait taşınmazı kapsayan 10.12.2012 tarihli 1/1000 ölçekli Esenkent Uygulama İmar Planı değişikliğini davacının, 27.03.2015 tarihli imar durum belgesi ile öğrenmesi üzerine anılan imarı planı değişikliğine karşı yapılan itirazın zımnen reddi üzerine bakılan dava açılmıştır

İLGİLİ MEVZUAT: 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 5. maddesinde, uygulama imar planı, tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
3194 sayılı Kanunun 6. maddesinde, planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas olan uygulama imar planları ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmıştır. Anılan Kanunun 8. maddesinde ise alt ölçekli planların üst ölçekli planlarda belirlenen planlama ana ilkelerine, stratejilerine ve kararlarına uyumlu olması zorunluluğu getirilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Dosyanın incelenmesinden, Uyuşmazlığa konu taşınmazın bulunduğu alanda başka bir parsel maliki tarafından aynı gerekçelerle 10.12.2012 tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptali istemiyle açılan davada, …. İdare Mahkemesince dava konusu işlemin iptali yolunda verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararı, Dairemizin 02/07/2020 tarih ve E:2015/9917, K:2020/6593 sayılı kararı ile anılan Mahkeme kararına dayanak alınan bilirkişi raporunda, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planında, yapıların dönüşümünü sağlamak üzere toplu uygulama yapılmasını teşvik etmek amacı ile dava konusu parsele yönelik getirilen yapılaşma koşulları ve plan notlarının uygulanması halinde 1/1000 ölçekli plan ile getirilen yoğunlukların 1/5000 ölçekli nazım imar planı yoğunluklarının çok üzerinde bir değere ulaşacağı, daha somut verilerle uygulama imar planında 1 hektarlık alandaki yoğunluğun 833 kişi/hektar olacağı, oysa üst ölçekli nazım imar planında bu sayının 450 kişi/hektar olarak tanımlandığı, bu durumun planlama tekniklerine aykırı olduğu yönünde tespitlerin yer aldığı görülerek, uyuşmazlık konusu taşınmazın yapılaşma koşullarının daraltıldığı gerekçesiyle açılan davada, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planının mevcut haliyle getirdiği yoğunluğun üst ölçekli planda getirilen yoğunluğu aşacağı yönündeki bilirkişi raporunda yer alan tespitler dikkate alındığında, dava konusu plan değişikliğinin planlama ilkelerine uygun olduğu anlaşıldığından bilirkişi raporundaki maddi tespitler dikkate alınmaksızın dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmesinde isabet bulunmadığı gerekçesiyle bozulmuş, anılan karara yönelik karar düzeltme istemi ise yine Dairemizin 10/02/2022 tarihli, E:2020/10247, K:2022/1365 sayılı kararı ile reddedilmiştir.
Bu durumda, dava konusu imar planına karşı yapılaşma koşullarının daraltıldığı iddiasıyla açılan davalarda Mahkemelerce verilen iptal kararlarının yukarıda anılan Dairemiz kararında belirtilen gerekçelerle bozulmasına karar verildiği gözetildiğinde, belirtilen gerekçelerle dava konusu işlemde şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına aykırılık bulunmadığından dava konusu işlemin iptaline ilişkin Mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun gerekçeli reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemlerin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun gerekçeli reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 10/02/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.